Abogados in 5m2n4g house /taxonomy/term/3367 en El área legal en las empresas tecnológicas p2813 las anotaciones de Luciana Tadiello, de Rentcars /entrevistas/area-legal-empresas-tecnologicas-luciana-tadiello-rentcars <span class="field field--name-title field--type-string field--label-hidden">El área legal en las empresas tecnológicas, las anotaciones de Luciana Tadiello, de Rentcars</span> <div class="field field--name-field-subtitle field--type-string field--label-hidden field__item">"Una actitud enfocada en los negocios ha sido un diferencial a lo largo de mi trayectoria, permitiéndome buscar soluciones que consideren diferentes niveles de riesgo".</div> <span class="field field--name-uid field--type-entity-reference field--label-hidden"><span lang="" about="//385" typeof="schema:Person" property="schema:name" datatype="" content="Ana Karen de la Torre" xml:lang="">Ana Karen de l…</span></span> <span class="field field--name-created field--type-created field--label-hidden">Mon, 17/02/2025 - 16:18</span> <div class="field__item"> <img fetchpriority="high" src="/sites/default/files/2025-02/untitled_design.jpg" width="690" height="554" alt="La tecnología también representa una oportunidad para desarrollar las habilidades blandas para las y los abogados. " typeof="foaf:Image" /> </div> <div class="clearfix text-formatted field field--name-body field--type-text-with-summary field--label-hidden field__item"><p><span style="line-height:30px;"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;"><span style="font-variant: normal; white-space: pre-wrap;"><span style="color:#000000"><span style="font-weight:700"><span style="font-style:normal"><span style="text-decoration:none">Rentcars</span></span></span></span></span><span style="font-variant: normal; white-space: pre-wrap;"><span style="color:#000000"><span style="font-weight:400"><span style="font-style:normal"><span style="text-decoration:none">, la plataforma de origen brasileño fundada en 2009, con operaciones en más de 160 países y 40.000 destinos disponibles, nombró este enero a </span></span></span></span></span><span style="font-variant: normal; white-space: pre-wrap;"><span style="color:#000000"><span style="font-weight:700"><span style="font-style:normal"><span style="text-decoration:none">Luciana Tadiello Nicoletti</span></span></span></span></span><span style="font-variant: normal; white-space: pre-wrap;"><span style="color:#000000"><span style="font-weight:400"><span style="font-style:normal"><span style="text-decoration:none"> como su </span></span></span></span></span><span style="font-variant: normal; white-space: pre-wrap;"><span style="color:#000000"><span style="font-weight:400"><span style="font-style:italic"><span style="text-decoration:none">general counsel</span></span></span></span></span><span style="font-variant: normal; white-space: pre-wrap;"><span style="color:#000000"><span style="font-weight:400"><span style="font-style:normal"><span style="text-decoration:none"> global. Anteriormente, Tadiello Nicoletti fue directora jurídica y de privacidad de datos para América Latina de </span></span></span></span></span><span style="font-variant: normal; white-space: pre-wrap;"><span style="color:#000000"><span style="font-weight:700"><span style="font-style:normal"><span style="text-decoration:none">Samsung</span></span></span></span></span><span style="font-variant: normal; white-space: pre-wrap;"><span style="color:#000000"><span style="font-weight:400"><span style="font-style:normal"><span style="text-decoration:none"> y, años atrás, parte del equipo de </span></span></span></span></span><span style="font-variant: normal; white-space: pre-wrap;"><span style="color:#000000"><span style="font-weight:700"><span style="font-style:normal"><span style="text-decoration:none">IBM</span></span></span></span></span><span style="font-variant: normal; white-space: pre-wrap;"><span style="color:#000000"><span style="font-weight:400"><span style="font-style:normal"><span style="text-decoration:none"> en </span></span></span></span></span><span style="font-variant: normal; white-space: pre-wrap;"><span style="color:#000000"><span style="font-weight:400"><span style="font-style:italic"><span style="text-decoration:none">Process Services </span></span></span></span></span><span style="font-variant: normal; white-space: pre-wrap;"><span style="color:#000000"><span style="font-weight:400"><span style="font-style:normal"><span style="text-decoration:none">LATAM.</span></span></span></span></span></span></span></span></p> <blockquote> <p style="line-height:1.38; margin-top:13px; margin-bottom:13px"><span style="line-height:30px;"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;"><span style="font-variant: normal; white-space: pre-wrap;"><span style="color:#000000"><span style="font-weight:400"><span style="font-style:normal"><span style="text-decoration:none">“Creo que he construido una buena caja de herramientas que me ayuda a comprender mejor las necesidades de diferentes mercados y, junto con los equipos legales y de negocios de los que formo parte, encontrar soluciones legales para problemas complejos”, comenta en entrevista para LexLatin.</span></span></span></span></span></span></span></span></p> </blockquote> <p style="line-height:1.38; margin-top:13px; margin-bottom:13px"><span style="line-height:30px;"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;"><span style="font-variant: normal; white-space: pre-wrap;"><span style="color:#000000"><span style="font-weight:400"><span style="font-style:normal"><span style="text-decoration:none">Rentcars es una empresa que se destaca por su presencia en América Latina, considerando su cuota del mercado, y quizá principalmente por el análisis de data que hace sobre las preferencias de sus s. En esta entrevista, </span></span></span></span></span><span style="font-variant: normal; white-space: pre-wrap;"><span style="color:#000000"><span style="font-weight:700"><span style="font-style:normal"><span style="text-decoration:none">Luciana Tadiello</span></span></span></span></span><span style="font-variant: normal; white-space: pre-wrap;"><span style="color:#000000"><span style="font-weight:400"><span style="font-style:normal"><span style="text-decoration:none"> menciona los desafíos que el derecho tiene frente al desarrollo de la materia de protección de datos y hace un recuento de las implicancias de acompañar la toma de decisiones de las empresas desde los departamentos jurídicos. </span></span></span></span></span></span></span></span></p> <hr /> <p style="line-height:1.38; margin-top:13px; margin-bottom:13px"><span style="line-height:30px;"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;"><span style="font-variant: normal; white-space: pre-wrap;"><span style="color:#000000"><span style="font-weight:700"><span style="font-style:normal"><span style="text-decoration:none">Te puede interesar: <a href="/entrevistas/valentina-moreno-uber-desafios-pandemia" target="_blank">Valentina Moreno; los desafíos que la pandemia abrió para UBER</a></span></span></span></span></span></span></span></span></p> <hr /> <div data-embed-button="file_browser" data-entity-embed-display="image:image" data-entity-type="file" data-entity-uuid="c5d4c1b9-c30d-4659-ab09-fdca0b80367f" data-langcode="en" class="embedded-entity align-center"> <img src="/sites/default/files/foto_luciana_rc.jpg" typeof="foaf:Image" /> </div> <p style="line-height:1.38; margin-top:13px; margin-bottom:13px"><span style="line-height:30px;"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;"><span style="font-variant: normal; white-space: pre-wrap;"><span style="color:#000000"><span style="font-weight:700"><span style="font-style:normal"><span style="text-decoration:none">¿Qué fortaleciste en tu perfil profesional para convertirte en <em>legal parter </em>de las empresas que apostaron por tu talento?</span></span></span></span></span></span></span></span></p> <p style="line-height:1.38; margin-top:13px; margin-bottom:13px"><span style="line-height:30px;"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;"><span style="font-variant: normal; white-space: pre-wrap;"><span style="color:#000000"><span style="font-weight:700"><span style="font-style:normal"><span style="text-decoration:none">Luciana Tadiello. </span></span></span><span style="font-weight:400"><span style="font-style:normal"><span style="text-decoration:none">Siempre hay espacio para el aprendizaje y la mejora. Creo que una actitud enfocada en los negocios ha sido un diferencial a lo largo de mi trayectoria, permitiéndome buscar soluciones que consideren diferentes niveles de riesgo, adaptarme a diversos entornos y, al mismo tiempo, mantener el respeto por las personas. Además, el conocimiento de idiomas como inglés y español ha sido un importante facilitador en este proceso.  </span></span></span></span></span></span></span></span></p> <p style="line-height:1.38; margin-top:13px; margin-bottom:13px"><span style="line-height:30px;"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;"><span style="font-variant: normal; white-space: pre-wrap;"><span style="color:#000000"><span style="font-weight:400"><span style="font-style:normal"><span style="text-decoration:none">Cada etapa de mi carrera ha contribuido al desarrollo de nuevas habilidades para afrontar los desafíos del momento. Al inicio, la experiencia en firmas de abogados me enseñó la importancia del cumplimiento de plazos y la excelencia técnica en diferentes segmentos.  </span></span></span></span></span></span></span></span></p> <p style="line-height:1.38; margin-top:13px; margin-bottom:13px"><span style="line-height:30px;"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;"><span style="font-variant: normal; white-space: pre-wrap;"><span style="color:#000000"><span style="font-weight:400"><span style="font-style:normal"><span style="text-decoration:none">En empresas comencé a comprender más la perspectiva de los clientes (ya sean internos o externos) y a trabajar por proyectos. A medida que surgieron otras oportunidades, entendí el alcance y la amplitud de los temas legales en una organización, la necesidad de adaptarse a cambios rápidos centrados en el crecimiento, evaluar riesgos y utilizar constantemente habilidades blandas como la comunicación, las relaciones interpersonales, entre otras.  </span></span></span></span></span></span></span></span></p> <p style="line-height:1.38; margin-top:13px; margin-bottom:13px"><span style="line-height:30px;"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;"><span style="font-variant: normal; white-space: pre-wrap;"><span style="color:#000000"><span style="font-weight:700"><span style="font-style:normal"><span style="text-decoration:none">¿Qué área de práctica consideras más desafiante entre las que han surgido constantemente en tu trayectoria, por ejemplo, tecnología, protección de datos personales, <em>compliance o</em> litigios?</span></span></span></span></span></span></span></span></p> <p style="line-height:1.38; margin-top:13px; margin-bottom:13px"><span style="line-height:30px;"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;"><span style="font-variant: normal; white-space: pre-wrap;"><span style="color:#000000"><span style="font-weight:400"><span style="font-style:normal"><span style="text-decoration:none">Mi formación profesional inicial fue en litigios, pero con el tiempo y el aumento de responsabilidades, en algún momento, todo se volvió importante.  </span></span></span></span></span></span></span></span></p> <p style="line-height:1.38; margin-top:13px; margin-bottom:13px"><span style="line-height:30px;"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;"><span style="font-variant: normal; white-space: pre-wrap;"><span style="color:#000000"><span style="font-weight:400"><span style="font-style:normal"><span style="text-decoration:none">Alguien a cargo del área legal de una empresa —sin importar si su cargo es Gerente, Director, VP o GC— está en un campo de juego con responsabilidades dinámicas. Ya no es solo una función legal.  </span></span></span></span></span></span></span></span></p> <p style="line-height:1.38; margin-top:13px; margin-bottom:13px"><span style="line-height:30px;"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;"><span style="font-variant: normal; white-space: pre-wrap;"><span style="color:#000000"><span style="font-weight:400"><span style="font-style:normal"><span style="text-decoration:none">Mi objetivo es pensar y desarrollar estrategias para ejecutar acciones que apoyen el futuro de la empresa en innovación, productos y servicios, negociaciones, cumplimiento normativo, disputas, entre otros. La importancia de cada aspecto tiende a variar según cada segmento, empresa y región, como por ejemplo, las nuevas legislaciones en el ámbito de protección de datos y tecnología, que han colocado al área legal y <em>compliance</em> en el centro de las discusiones sobre cumplimiento y adaptación.  </span></span></span></span></span></span></span></span></p> <hr /> <p style="line-height:1.38; margin-top:13px; margin-bottom:13px"><span style="line-height:30px;"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;"><span style="font-variant: normal; white-space: pre-wrap;"><span style="color:#000000"><span style="font-weight:700"><span style="font-style:normal"><span style="text-decoration:none">Quizá quieras leer: <a href="/entrevistas/samuel-libnic-decisiones-bancarias-en-latinoamerica" target="_blank">Samuel Libnic y la toma de decisiones bancarias en Latinoamérica</a></span></span></span></span></span></span></span></span></p> <hr /> <p style="line-height:1.38; margin-top:13px; margin-bottom:13px"><span style="line-height:30px;"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;"><span style="font-variant: normal; white-space: pre-wrap;"><span style="color:#000000"><span style="font-weight:700"><span style="font-style:normal"><span style="text-decoration:none">Si tuvieras que resumir en tres máximas lo que la tecnología representa para el derecho, ¿cuáles serían?</span></span></span></span></span></span></span></span></p> <ol> <li style="line-height: 1.38; margin-top: 13px; margin-bottom: 13px;"><span style="line-height:30px;"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;"><span style="font-variant: normal; white-space: pre-wrap;"><span style="color:#000000"><span style="font-weight:400"><span style="font-style:normal"><span style="text-decoration:none">Oportunidad para repensar cómo podemos ayudar a impulsar y proteger los negocios de las organizaciones en las que trabajamos.  </span></span></span></span></span></span></span></span></li> <li style="line-height: 1.38; margin-top: 13px; margin-bottom: 13px;"><span style="line-height:30px;"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;"><span style="font-variant: normal; white-space: pre-wrap;"><span style="color:#000000"><span style="font-weight:400"><span style="font-style:normal"><span style="text-decoration:none">Oportunidad para entregar el trabajo del área legal con más agilidad y basado en datos.  </span></span></span></span></span></span></span></span></li> <li style="line-height: 1.38; margin-top: 13px; margin-bottom: 13px;"><span style="line-height:30px;"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;"><span style="font-variant: normal; white-space: pre-wrap;"><span style="color:#000000"><span style="font-weight:400"><span style="font-style:normal"><span style="text-decoration:none">Oportunidad de desarrollo de nuestras habilidades blandas, ya que parte de nuestro trabajo de investigación y elaboración de contenido legal (como contratos, documentos jurídicos, etc.) tiende a reducirse, pero afortunadamente aún necesitaremos interactuar con los equipos internos para entender las demandas, comprender contextos y prioridades, realizar entregas con el lenguaje adecuado, entre otras tareas y responsabilidades. </span></span></span></span></span></span></span></span></li> </ol> <p style="line-height: 1.38; margin-top: 13px; margin-bottom: 13px;"><span style="line-height:30px;"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;"><span style="font-variant: normal; white-space: pre-wrap;"><span style="color:#000000"><span style="font-weight:400"><span style="font-style:normal"><span style="text-decoration:none">En este sentido, el rol del In-House Counsel en las empresas sigue siendo importante y, sin duda, será aún más estratégico.  </span></span></span></span></span></span></span></span></p> <p style="line-height:1.38; margin-top:13px; margin-bottom:13px"><span style="line-height:30px;"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;"><span style="font-variant: normal; white-space: pre-wrap;"><span style="color:#000000"><span style="font-weight:700"><span style="font-style:normal"><span style="text-decoration:none">¿Qué desafíos plantea, para empresas y consumidores, la evolución, pero además ese entendimiento de la importancia de la protección de datos personales en el consumo de servicios en línea?</span></span></span></span></span></span></span></span></p> <p style="line-height:1.38; margin-top:13px; margin-bottom:13px"><span style="line-height:30px;"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;"><span style="font-variant: normal; white-space: pre-wrap;"><span style="color:#000000"><span style="font-weight:400"><span style="font-style:normal"><span style="text-decoration:none">En general, la velocidad con la que evoluciona la tecnología y el cumplimiento de todas las diferentes regulaciones de los países. </span></span></span></span></span></span></span></span><span style="line-height:30px;"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;"><span style="font-variant: normal; white-space: pre-wrap;"><span style="color:#000000"><span style="font-weight:400"><span style="font-style:normal"><span style="text-decoration:none">Por ejemplo, hay cambios legislativos en el ámbito de la protección de datos para adaptar las prácticas comerciales y regulaciones más modernas en discusión en varios países. Estos cambios deben ser monitoreados constantemente.  </span></span></span></span></span></span></span></span></p> <p style="line-height:1.38; margin-top:13px; margin-bottom:13px"><span style="line-height:30px;"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;"><span style="font-variant: normal; white-space: pre-wrap;"><span style="color:#000000"><span style="font-weight:400"><span style="font-style:normal"><span style="text-decoration:none">Desde la perspectiva del consumidor, aún existe el desafío de la concienciación sobre sus derechos y el control sobre sus propios datos. Invertir en la educación de los consumidores/s me parece una de las estrategias que la Autoridad Nacional de Protección de Datos (ANPD) ya está abordando.  </span></span></span></span></span></span></span></span></p> <p style="line-height:1.38; margin-top:13px; margin-bottom:13px"><span style="line-height:30px;"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;"><span style="font-variant: normal; white-space: pre-wrap;"><span style="color:#000000"><span style="font-weight:700"><span style="font-style:normal"><span style="text-decoration:none">Basándote en tu experiencia y reflexiones, ¿cómo podría fortalecerse el derecho en lo que respecta a las herramientas tecnológicas?</span></span></span></span></span></span></span></span></p> <p style="line-height:1.38; margin-top:13px; margin-bottom:13px"><span style="line-height:30px;"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;"><span style="font-variant: normal; white-space: pre-wrap;"><span style="color:#000000"><span style="font-weight:400"><span style="font-style:normal"><span style="text-decoration:none">Sería genial si tuviéramos un modo de "actualización automática mental" como en las herramientas tecnológicas, software y aplicaciones, para que estos avances pudieran implementarse más rápidamente. Tal vez algún día.  </span></span></span></span></span></span></span></span></p> <p style="line-height:1.38; margin-top:13px; margin-bottom:13px"><span style="line-height:30px;"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;"><span style="font-variant: normal; white-space: pre-wrap;"><span style="color:#000000"><span style="font-weight:400"><span style="font-style:normal"><span style="text-decoration:none">Mientras eso no es posible, necesitamos trabajar de manera más modular, ágil y con la mentalidad de que realmente necesitaremos actualizaciones con mayor frecuencia. Trabajar para simplificar, traducir conceptos y ser socios estratégicos de la tecnología y los negocios, en lugar de parecer el antivirus que solo dice que no, bloquea el sistema o genera errores de descarga.  </span></span></span></span></span></span></span></span></p> <p style="line-height:1.38; margin-top:13px; margin-bottom:13px"><span style="line-height:30px;"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;"><span style="font-variant: normal; white-space: pre-wrap;"><span style="color:#000000"><span style="font-weight:400"><span style="font-style:normal"><span style="text-decoration:none">Creo que el punto a fortalecer en el derecho es abrazar el dinamismo del contexto tecnológico. Esto no significa aceptar todo sin cuestionamientos, sino entender que los cambios y la velocidad con que ocurren parecen ser un camino sin retorno.  </span></span></span></span></span></span></span></span></p> <p style="line-height:1.38; margin-top:13px; margin-bottom:13px"><span style="line-height:30px;"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;"><span style="font-variant: normal; white-space: pre-wrap;"><span style="color:#000000"><span style="font-weight:700"><span style="font-style:normal"><span style="text-decoration:none">Imaginando un mundo ya inmerso en el uso de tecnologías, futurista, ¿cuál prevés que será el mayor desafío legal ante la evolución de la tecnología">  </span></span></span></span></span></span></span></span></p> <p style="line-height:1.38; margin-top:13px; margin-bottom:13px"><span style="line-height:30px;"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;"><span style="font-variant: normal; white-space: pre-wrap;"><span style="color:#000000"><span style="font-weight:400"><span style="font-style:normal"><span style="text-decoration:none">El equilibrio. De hecho, estamos avanzando hacia un escenario en el que la inteligencia artificial es cada vez más sofisticado, con la integración de dispositivos conectados y sistemas independientes tomando decisiones críticas en áreas como la movilidad, la salud y las ciudades inteligentes.  </span></span></span></span></span></span></span></span></p> <p style="line-height:1.38; margin-top:13px; margin-bottom:13px"><span style="line-height:30px;"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;"><span style="font-variant: normal; white-space: pre-wrap;"><span style="color:#000000"><span style="font-weight:400"><span style="font-style:normal"><span style="text-decoration:none">El gran desafío jurídico es contribuir a la construcción y adaptación de un marco regulatorio que siga el ritmo de la innovación, garantizando al mismo tiempo la privacidad y los derechos individuales. Encontrar este equilibrio entre progreso tecnológico, ética y protección de derechos es una tarea compleja, pero esencial para el presente y el futuro.  </span></span></span></span></span></span></span></span></p> <hr /> <p style="line-height:1.38; margin-top:13px; margin-bottom:13px"><span style="line-height:30px;"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;"><span style="font-variant: normal; white-space: pre-wrap;"><span style="color:#000000"><span style="font-weight:700"><span style="font-style:normal"><span style="text-decoration:none">Te sugerimos: <a href="/entrevistas/horacio-gutierrez-spotify-rol-de-abogado" target="_blank">Horacio Gutierrez; el rol del abogado en una empresa como Spotify</a></span></span></span></span></span></span></span></span></p> <hr /> <p style="line-height:1.38; margin-top:13px; margin-bottom:13px"><span style="line-height:30px;"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;"><span style="font-variant: normal; white-space: pre-wrap;"><span style="color:#000000"><span style="font-weight:700"><span style="font-style:normal"><span style="text-decoration:none">¿Qué roles juegan el <em>compliance </em>y la autorregulación en consultoría de casos o empresas digitales y tecnológicas?</span></span></span></span></span></span></span></span></p> <p style="line-height:1.38; margin-top:13px; margin-bottom:13px"><span style="line-height:30px;"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;"><span style="font-variant: normal; white-space: pre-wrap;"><span style="color:#000000"><span style="font-weight:400"><span style="font-style:normal"><span style="text-decoration:none">Existen argumentos válidos en todos los enfoques.  </span></span></span></span></span></span></span></span></p> <p style="line-height:1.38; margin-top:13px; margin-bottom:13px"><span style="line-height:30px;"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;"><span style="font-variant: normal; white-space: pre-wrap;"><span style="color:#000000"><span style="font-weight:400"><span style="font-style:normal"><span style="text-decoration:none">La decisión de separar o integrar las áreas de compliance y consultoría depende de una serie de factores como, por ejemplo, el tamaño de la empresa, la complejidad de sus operaciones, el sector en el que opera y su cultura organizacional. Cada organización debe evaluar sus necesidades específicas y adoptar el modelo que mejor se alinee con su realidad, siempre en conformidad con la legislación vigente.  </span></span></span></span></span></span></span></span></p> <p style="line-height:1.38; margin-top:13px; margin-bottom:13px"><span style="line-height:30px;"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;"><span style="font-variant: normal; white-space: pre-wrap;"><span style="color:#000000"><span style="font-weight:400"><span style="font-style:normal"><span style="text-decoration:none">La autorregulación desempeña un papel crucial en el compliance, especialmente en sectores dinámicos como el digital y el tecnológico. Las empresas necesitan mantenerse actualizadas sobre las mejores prácticas del mercado, desarrollar códigos de conducta e implementar mecanismos de control interno para garantizar el cumplimiento y la ética en sus operaciones.  </span></span></span></span></span></span></span></span></p> <p style="line-height:1.38; margin-top:13px; margin-bottom:13px"><span style="line-height:30px;"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;"><span style="font-variant: normal; white-space: pre-wrap;"><span style="color:#000000"><span style="font-weight:400"><span style="font-style:normal"><span style="text-decoration:none">Integrar compliance y consultoría puede resultar en mayor eficiencia y agilidad en la toma de decisiones y en la implementación de medidas correctivas. Sin embargo, es importante destacar que la autorregulación no sustituye la necesidad de un compliance estructurado e independiente, que asegure el cumplimiento de las leyes y regulaciones aplicables.  </span></span></span></span></span></span></span></span></p> <p style="line-height:1.38; margin-top:13px; margin-bottom:13px"><span style="line-height:30px;"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;"><span style="font-variant: normal; white-space: pre-wrap;"><span style="color:#000000"><span style="font-weight:700"><span style="font-style:normal"><span style="text-decoration:none">¿Cuál esperas que sea tu contribución a Rentcars y con qué objetivos concretados te visualizas en 2026?</span></span></span></span></span></span></span></span></p> <p style="line-height:1.38; margin-top:13px; margin-bottom:13px"><span style="line-height:30px;"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;"><span style="font-variant: normal; white-space: pre-wrap;"><span style="color:#000000"><span style="font-weight:400"><span style="font-style:normal"><span style="text-decoration:none">En términos generales, mi objetivo es siempre hacer del área legal un socio estratégico del negocio.  </span></span></span></span></span></span></span></span></p> <p style="line-height:1.38; margin-top:13px; margin-bottom:13px"><span style="line-height:30px;"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;"><span style="font-variant: normal; white-space: pre-wrap;"><span style="color:#000000"><span style="font-weight:400"><span style="font-style:normal"><span style="text-decoration:none">Rentcars es la mayor plataforma de alquiler de vehículos en línea de América Latina y una de las líderes globales del sector. Espero contribuir activamente a alcanzar nuestros objetivos estratégicos y elevar aún más nuestro nivel de excelencia. </span></span></span></span></span></span></span></span></p> </div> <section class="field field--name-comment field--type-comment field--label-hidden comment-wrapper"> <h2 class="title comment-form__title">Add new comment</h2> <drupal-render-placeholder callback="comment.lazy_builders:renderForm" arguments="0=node&1=124630&2=comment&3=comment" token="brP9t6NIn6sIICk5A98O6j6gjoXdn3I__N__xfZGcj8"></drupal-render-placeholder> </section> <span class="a2a_kit a2a_kit_size_32 addtoany_list" data-a2a-url="/entrevistas/area-legal-empresas-tecnologicas-luciana-tadiello-rentcars" data-a2a-title="El área legal en las empresas tecnológicas, las anotaciones de Luciana Tadiello, de Rentcars"><p style="font-size: 16px;margin-top: 2%; font-weight: bold;">Compartir en RRSS</p><div class="a2a_kit a2a_kit_size_32 a2a_default_style"><a class="a2a_button_facebook"></a><a class="a2a_button_linkedin"></a><a class="a2a_button_twitter"><img src="/sites/default/files/media-icons/icon-twitterx-color.svg" border="0" alt="X" style="width:38px; height:38px" /></a><a class="a2a_button_whatsapp"></a></div></span><hr /><i>Para recibir nuestro boletín diario,<br /><a href="/menu-de-boletines" target="_blank">¡suscríbete aquí!</a></i> <div class="field field--name-field-empresas-involucradas field--type-entity-reference-revisions field--label-above"> <div class="field__label">Empresas involucradas</div> <div class="field__items"> <div class="field__item"><div class="paragraph-formatter"><div class="paragraph-info"></div> <div class="paragraph-summary"><div class="paragraphs-collapsed-description"></div></div> </div> </div> </div> </div> <div class="field field--name-field-operacion-secundaria field--type-boolean field--label-above"> <div class="field__label">Operacion secundaria</div> <div class="field__item">Off</div> </div> <div class="field field--name-field-operacion-principal field--type-boolean field--label-above"> <div class="field__label">Operación Principal</div> <div class="field__item">Off</div> </div> <div class="field field--name-field-publicacion-desde-br field--type-boolean field--label-above"> <div class="field__label">Publicacion desde el portal BR</div> <div class="field__item">Off</div> </div> <a href="/taxonomy/term/3394" hreflang="en">In-house LexLatin</a>, <a href="/taxonomy/term/3367" hreflang="en">Abogados in-house</a>, <a href="/taxonomy/term/118" hreflang="en">Brasil</a>, <a href="/taxonomy/term/62" hreflang="en">legal tech</a>, <a href="/taxonomy/term/1020" hreflang="en">protección de datos</a>, <a href="/taxonomy/term/186" hreflang="en">tecnología</a> <div class="field field--name-field-noticia-principal field--type-boolean field--label-above"> <div class="field__label">Noticia Principal</div> <div class="field__item">Off</div> </div> <div class="field field--name-field-bloque-de-4-noticias field--type-boolean field--label-above"> <div class="field__label">Bloque de 4 Noticias (debajo de la noticia principal)</div> <div class="field__item">On</div> </div> <div class="field field--name-field-activar-mow-player field--type-boolean field--label-above"> <div class="field__label">Activar Mow Player</div> <div class="field__item">No</div> </div> Mon, 17 Feb 2025 20:18:53 +0000 Ana Karen de la Torre 124630 at Departamentos legales 4ju5x Solo un 35 % de los líderes jurídicos usa herramientas de inteligencia artificial /noticias/departamentos-legales-35-lideres-juridicos-herramientas-inteligencia-artificial <span class="field field--name-title field--type-string field--label-hidden">Departamentos legales: Solo un 35 % de los líderes jurídicos usa herramientas de inteligencia artificial</span> <div class="field field--name-field-subtitle field--type-string field--label-hidden field__item">Según un reporte anual de Marval O’Farrell Mairal, la falta de conocimiento y las limitaciones presupuestarias inciden en la escasa implementación de IA en el sector legal del país.</div> <span class="field field--name-uid field--type-entity-reference field--label-hidden"><span lang="" about="//10235" typeof="schema:Person" property="schema:name" datatype="" xml:lang="">Rocío Mellas</span></span> <span class="field field--name-created field--type-created field--label-hidden">Thu, 16/01/2025 - 16:57</span> <div class="field__item"> <img fetchpriority="high" src="/sites/default/files/2025-01/ia_departamentos_legales.jpg" width="690" height="554" alt="La resistencia al cambio y la falta de presupuesto son dos de los ítems más complejos para abordar a la hora de adoptar IA. Foto: Unsplash, Conny Schneider." typeof="foaf:Image" /> </div> <div class="clearfix text-formatted field field--name-body field--type-text-with-summary field--label-hidden field__item"><p style="line-height:1.38"><span style="line-height:30px;"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;"><span style="font-variant: normal; white-space: pre-wrap;"><span style="color:#000000"><span style="font-weight:400"><span style="font-style:normal"><span style="text-decoration:none">Si bien Argentina es uno de los países de América Latina con mayor interés en la adopción de <strong>inteligencia artificial</strong>, el Banco Interamericano de Desarrollo advierte que todavía persiste una brecha en la implementación efectiva de tecnologías avanzadas, fundamentalmente por barreras técnicas y económicas. </span></span></span></span></span></span></span></span><span style="line-height:30px;"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;"><span style="font-variant: normal; white-space: pre-wrap;"><span style="color:#000000"><span style="font-weight:400"><span style="font-style:normal"><span style="text-decoration:none">En concordancia, un informe de Oxford Insights (2023) revela que el país está en el puesto 69 del Índice de Preparación para la IA Global, detrás de líderes regionales como Chile y Brasil.</span></span></span></span></span></span></span></span></p> <p style="line-height:1.38"><span style="line-height:30px;"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;"><span style="font-variant: normal; white-space: pre-wrap;"><span style="color:#000000"><span style="font-weight:400"><span style="font-style:normal"><span style="text-decoration:none">Esta brecha entre intención e implementación efectiva de herramientas de inteligencia artificial no escapa al sector legal: el ritmo de adopción tecnológica en los despachos del país sudamericano es progresivo y refleja, en simultáneo, desafíos estructurales y oportunidades significativas.</span></span></span></span></span></span></span></span></p> <p style="line-height:1.38"><span style="line-height:30px;"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;"><span style="font-variant: normal; white-space: pre-wrap;"><span style="color:#000000"><span style="font-weight:400"><span style="font-style:normal"><span style="text-decoration:none">Por tercer año consecutivo,</span></span></span></span></span><span style="font-variant: normal; white-space: pre-wrap;"><span style="color:#000000"><span style="font-weight:400"><span style="font-style:normal"><span style="text-decoration:none"> <strong><a href="/marval-ofarrell-mairal" target="_blank">Marval O’Farrell Mairal</a></strong> publicó un</span></span></span></span></span><span style="font-variant: normal; white-space: pre-wrap;"><span style="color:#000000"><span style="font-weight:400"><span style="font-style:normal"><span style="text-decoration:none"> <a href="https://www.marval.com/Landing/reporte-sobre-los-departamentos-legales-de-argentina-2024-73?lang=es" target="_blank">reporte anual</a> sobre los Departamentos Legales de Argentina con datos sobre tendencias emergentes de la gestión legal corporativa.</span></span></span></span></span></span></span></span></p> <blockquote> <p style="line-height:1.38"><span style="line-height:30px;"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;"><span style="font-variant: normal; white-space: pre-wrap;"><span style="color:#000000"><span style="font-weight:400"><span style="font-style:normal"><span style="text-decoration:none">“Uno de los hallazgos más relevantes del reporte es la desigual adopción tecnológica: aunque más de la mitad de los departamentos utiliza sistemas de gestión legal, una proporción significativa aún depende de métodos tradicionales o manuales, lo que revela un área de oportunidad crítica. Esta brecha tecnológica abre la puerta a que los estudios jurídicos lideren la implementación de herramientas innovadoras, desde sistemas de gestión digital hasta inteligencia artificial, para optimizar procesos y mejorar la eficiencia operativa”, señala el documento, que recaba información sobre los principales líderes de los departamentos legales de las empresas.</span></span></span></span></span></span></span></span></p> </blockquote> <hr /> <p><strong><span style="line-height:30px;"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;">No te lo pierdas: </span></span></span></strong><a href="/gestion-lexlatin/revolucion-o-extincion-inteligencia-artificial-sacude-cimientos-abogacia" target="_blank"><span style="line-height:30px;"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;">Revolución o extinción: La inteligencia artificial sacude los cimientos de la abogacía</span></span></span></a></p> <hr /> <h2 class="text-align-center" style="line-height: 1.38;"><span style="line-height:30px;"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;"><span style="font-variant: normal; white-space: pre-wrap;"><span style="color:#000000"><span style="font-weight:700"><span style="font-style:normal"><span style="text-decoration:none">Inteligencia artificial, una deuda pendiente en el sector legal</span></span></span></span></span></span></span></span></h2> <p style="line-height:1.38"><span style="line-height:30px;"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;"><span style="font-variant: normal; white-space: pre-wrap;"><span style="color:#000000"><span style="font-weight:400"><span style="font-style:normal"><span style="text-decoration:none">Actualmente, <strong>solo el 35 % de los líderes jurídicos usa herramientas basadas en inteligencia artificial, </strong>las tres con mayor índice de adopción son: ChatGPT, Microsoft Copilot y Meta AI.</span></span></span></span></span></span></span></span></p> <p style="line-height:1.38"><span style="line-height:30px;"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;"><span style="font-variant: normal; white-space: pre-wrap;"><span style="color:#000000"><span style="font-weight:400"><span style="font-style:normal"><span style="text-decoration:none">En este sentido, las tareas con mayor incidencia de la IA en los departamentos legales son:</span></span></span></span></span></span></span></span></p> <ul> <li aria-level="1" style="list-style-type:disc"><span style="line-height:30px;"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;"><span style="font-variant: normal; white-space: pre-wrap;"><span style="color:#000000"><span style="font-weight:400"><span style="font-style:normal"><span style="text-decoration:none">Redacción de documentos y elaboración de contratos o actas.</span></span></span></span></span></span></span></span></li> <li aria-level="1" style="list-style-type:disc"><span style="line-height:30px;"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;"><span style="font-variant: normal; white-space: pre-wrap;"><span style="color:#000000"><span style="font-weight:400"><span style="font-style:normal"><span style="text-decoration:none">Análisis de contratos, identificación de riesgos y revisión de cláusulas complejas.</span></span></span></span></span></span></span></span></li> <li aria-level="1" style="list-style-type:disc"><span style="line-height:30px;"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;"><span style="font-variant: normal; white-space: pre-wrap;"><span style="color:#000000"><span style="font-weight:400"><span style="font-style:normal"><span style="text-decoration:none">Automatización de tareas repetitivas, como la clasificación de documentos legales o la generación de informes.</span></span></span></span></span></span></span></span></li> </ul> <blockquote> <p style="line-height:1.38"><span style="line-height:30px;"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;"><span style="font-variant: normal; white-space: pre-wrap;"><span style="color:#000000"><span style="font-weight:400"><span style="font-style:normal"><span style="text-decoration:none">“Más del 80 % de los líderes perciben que la IA contribuye a optimizar procesos, lo que la posiciona como una herramienta estratégica para abordar las crecientes demandas del mercado. Ahora bien, a la hora de consultar cómo ha impactado la inteligencia artificial en la eficiencia del departamento legal, el 57 % considera que la IA mejoró ligeramente la eficiencia de su departamento, mientras que el 26 % cree que mejoró significativamente la eficiencia. En base a ello, se sugiere que la implementación de IA está comenzando a generar beneficios tangibles, mejorando los procesos y reduciendo, principalmente, los tiempos de ejecución en las áreas donde se ha aplicado”, explica el análisis de Marval O’Farrell Mairal.</span></span></span></span></span></span></span></span></p> </blockquote> <hr /> <p><strong><span style="line-height:30px;"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;">Quizás te interesa leer: <a href="/gestion-lexlatin/abogacia-latinoamericana-cultura-transformacion-digital" target="_blank">¿La abogacía latinoamericana está respondiendo a la cultura de la transformación digital?</a></span></span></span></strong></p> <hr /> <p class="text-align-center" style="line-height:1.38"><span style="line-height:30px;"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;"><span style="font-variant: normal; white-space: pre-wrap;"><span style="color:#000000"><span style="font-weight:700"><span style="font-style:normal"><span style="text-decoration:none">Factores que atentan contra el avance de la IA en el sector</span></span></span></span></span></span></span></span></p> <p style="line-height:1.38"><span style="line-height:30px;"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;"><span style="font-variant: normal; white-space: pre-wrap;"><span style="color:#000000"><span style="font-weight:400"><span style="font-style:normal"><span style="text-decoration:none">A pesar de que el 65 % de los referentes encuestados indicaron que no utilizan inteligencia artificial en sus operaciones legales, reconocen el potencial de la IA en áreas como la automatización de revisiones contractuales, el análisis predictivo de litigios o la gestión de datos legales.</span></span></span></span></span></span></span></span></p> <div alt="Inteligencia artificial" data-embed-button="file_browser" data-entity-embed-display="image:image" data-entity-embed-display-settings="1200ancho" data-entity-type="file" data-entity-uuid="e1d23b8c-482b-4df3-9a31-1ac14061060a" data-langcode="en" class="embedded-entity"> <img src="/sites/default/files/styles/1200ancho/public/16.01_-_infografia.jpg?itok=krXJRFBO" alt="Inteligencia artificial" typeof="foaf:Image" class="image-style-_200ancho" /> </div> <p style="line-height:1.38"> </p> <p style="line-height:1.38"><span style="line-height:30px;"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;"><span style="font-variant: normal; white-space: pre-wrap;"><span style="color:#000000"><span style="font-weight:400"><span style="font-style:normal"><span style="text-decoration:none">La adopción de IA en Argentina está en una fase inicial, pero hay una certeza: los despachos legales que logren superar las barreras de podrán consolidar una ventaja competitiva en el mercado. La experiencia internacional muestra que la digitalización no solo reduce costos y mejora la eficiencia, sino que también permite a los equipos legales enfocarse en tareas estratégicas, reforzando su rol como socios clave en la toma de decisiones.</span></span></span></span></span></span></span></span></p> <hr /> <p class="text-align-center"><strong><span style="line-height:30px;"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;">¿Tienes un minuto? <a href="/menu-de-boletines" target="_blank">Suscríbete a nuestros boletines temáticos</a></span></span></span></strong></p> <hr /> <p class="text-align-center" style="line-height:1.38"><span style="line-height:30px;"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;"><span style="font-variant: normal; white-space: pre-wrap;"><span style="color:#000000"><span style="font-weight:700"><span style="font-style:normal"><span style="text-decoration:none">Lecciones para despachos de la región: qué tener en cuenta para adoptar IA</span></span></span></span></span></span></span></span></p> <p><span style="line-height:30px;"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;"><span style="font-variant: normal; white-space: pre-wrap;"><span style="color:#000000"><span style="font-weight:400"><span style="font-style:normal"><span style="text-decoration:none">El caso de Argentina ofrece aprendizajes valiosos para otros mercados emergentes, sobre todo al retratar de qué modo la tecnología puede transformar las operaciones legales. </span></span></span></span></span></span></span></span></p> <p style="line-height:1.38"><span style="line-height:30px;"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;"><span style="font-variant: normal; white-space: pre-wrap;"><span style="color:#000000"><span style="font-weight:400"><span style="font-style:normal"><span style="text-decoration:none">A pesar de que la IA tiene el potencial de ser un catalizador de cambio, su éxito dependerá de la visión estratégica y la disposición para innovar de cada departamento legal. </span></span></span></span></span></span></span></span></p> <p style="line-height:1.38"><span style="line-height:30px;"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;"><span style="font-variant: normal; white-space: pre-wrap;"><span style="color:#000000"><span style="font-weight:400"><span style="font-style:normal"><span style="text-decoration:none">Como demuestra la encuesta, la resistencia al cambio y la falta de presupuesto son dos de los ítems más complejos para abordar:</span></span></span></span></span></span></span></span></p> <ul> <li aria-level="1" style="list-style-type:disc"><span style="line-height:30px;"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;"><span style="font-variant: normal; white-space: pre-wrap;"><span style="color:#000000"><span style="font-weight:400"><span style="font-style:normal"><span style="text-decoration:none"><strong>Priorizar la capacitación</strong>: la inversión en formación técnica para equipos legales es esencial para superar la brecha de conocimiento y aumentar la confianza en el uso de IA.</span></span></span></span></span></span></span></span></li> <li aria-level="1" style="list-style-type:disc"><span style="line-height:30px;"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;"><span style="font-variant: normal; white-space: pre-wrap;"><span style="color:#000000"><span style="font-weight:400"><span style="font-style:normal"><span style="text-decoration:none"><strong>Focalizar en áreas clave</strong>: la implementación de IA debe concentrarse inicialmente en procesos con impacto directo en la eficiencia operativa, como la gestión de contratos y la automatización de tareas repetitivas.</span></span></span></span></span></span></span></span></li> <li aria-level="1" style="list-style-type:disc"><span style="line-height:30px;"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;"><span style="font-variant: normal; white-space: pre-wrap;"><span style="color:#000000"><span style="font-weight:400"><span style="font-style:normal"><span style="text-decoration:none"><strong>Optar por soluciones escalables</strong>: los despachos y departamentos legales deben buscar herramientas tecnológicas que permitan una integración gradual, evitando disrupciones en sus operaciones.</span></span></span></span></span></span></span></span></li> <li aria-level="1" style="list-style-type:disc"><span style="line-height:30px;"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;"><span style="font-variant: normal; white-space: pre-wrap;"><span style="color:#000000"><span style="font-weight:400"><span style="font-style:normal"><span style="text-decoration:none"><strong>Promover alianzas estratégicas</strong>: la colaboración con proveedores externos especializados puede facilitar la adopción de tecnologías avanzadas, especialmente en entornos donde la inversión interna es limitada.</span></span></span></span></span></span></span></span></li> </ul> <p style="line-height:1.38"><span style="line-height:30px;"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;"><span style="font-variant: normal; white-space: pre-wrap;"><span style="color:#000000"><span style="font-weight:400"><span style="font-style:italic"><span style="text-decoration:none">Para acceder al reporte, que recoge las respuestas de más de 2.450 líderes jurídicos de diversas industrias y destaca la importancia del rol estratégico que desempeñan los departamentos legales, haz clic</span></span></span></span></span><span style="font-variant: normal; white-space: pre-wrap;"><span style="color:#000000"><span style="font-weight:400"><span style="font-style:italic"><span style="text-decoration:none"> <a href="https://www.marval.com/Landing/reporte-sobre-los-departamentos-legales-de-argentina-2024-73?lang=es" target="_blank">aquí</a>.</span></span></span></span></span></span></span></span></p> </div> <section class="field field--name-comment field--type-comment field--label-hidden comment-wrapper"> <h2 class="title comment-form__title">Add new comment</h2> <drupal-render-placeholder callback="comment.lazy_builders:renderForm" arguments="0=node&1=124094&2=comment&3=comment" token="92PXXVj8zshGRbUOePuHwrJZl8wWiddm_G7Uih6uvgo"></drupal-render-placeholder> </section> <span class="a2a_kit a2a_kit_size_32 addtoany_list" data-a2a-url="/noticias/departamentos-legales-35-lideres-juridicos-herramientas-inteligencia-artificial" data-a2a-title="Departamentos legales: Solo un 35 % de los líderes jurídicos usa herramientas de inteligencia artificial"><p style="font-size: 16px;margin-top: 2%; font-weight: bold;">Compartir en RRSS</p><div class="a2a_kit a2a_kit_size_32 a2a_default_style"><a class="a2a_button_facebook"></a><a class="a2a_button_linkedin"></a><a class="a2a_button_twitter"><img src="/sites/default/files/media-icons/icon-twitterx-color.svg" border="0" alt="X" style="width:38px; height:38px" /></a><a class="a2a_button_whatsapp"></a></div></span><hr /><i>Para recibir nuestro boletín diario,<br /><a href="/menu-de-boletines" target="_blank">¡suscríbete aquí!</a></i> <div class="field field--name-field-empresas-involucradas field--type-entity-reference-revisions field--label-above"> <div class="field__label">Empresas involucradas</div> <div class="field__items"> <div class="field__item"><div class="paragraph-formatter"><div class="paragraph-info"></div> <div class="paragraph-summary"><div class="paragraphs-collapsed-description"></div></div> </div> </div> </div> </div> <div class="field field--name-field-operacion-secundaria field--type-boolean field--label-above"> <div class="field__label">Operacion secundaria</div> <div class="field__item">Off</div> </div> <div class="field field--name-field-operacion-principal field--type-boolean field--label-above"> <div class="field__label">Operación Principal</div> <div class="field__item">Off</div> </div> <div class="field field--name-field-publicacion-desde-br field--type-boolean field--label-above"> <div class="field__label">Publicacion desde el portal BR</div> <div class="field__item">Off</div> </div> <a href="/taxonomy/term/757" hreflang="en">inteligencia artificial</a>, <a href="/taxonomy/term/1599" hreflang="en">Gestión</a>, <a href="/taxonomy/term/165" hreflang="en">Argentina</a>, <a href="/taxonomy/term/3367" hreflang="en">Abogados in-house</a>, <a href="/taxonomy/term/4163" hreflang="en">departamento legal</a> <div class="field field--name-field-noticia-principal field--type-boolean field--label-above"> <div class="field__label">Noticia Principal</div> <div class="field__item">Off</div> </div> <div class="field field--name-field-bloque-de-4-noticias field--type-boolean field--label-above"> <div class="field__label">Bloque de 4 Noticias (debajo de la noticia principal)</div> <div class="field__item">On</div> </div> <div class="field field--name-field-firmas-involucradas-sideba field--type-entity-reference field--label-above"> <div class="field__label">Firmas involucradas Sidebar</div> <div class="field__items"> <div class="field__item"><a href="/marval-ofarrell-mairal" hreflang="en">Marval O'Farrell Mairal</a></div> </div> </div> <div class="field field--name-field-activar-mow-player field--type-boolean field--label-above"> <div class="field__label">Activar Mow Player</div> <div class="field__item">No</div> </div> Thu, 16 Jan 2025 20:57:42 +0000 Rocío Mellas 124094 at Abogadas In 4z226z House de Colombia, una red diseñada para promover el crecimiento profesional /gestion-lexlatin/abogadas-in-house-colombia-red-profesional <span class="field field--name-title field--type-string field--label-hidden">Abogadas In-House de Colombia, una red diseñada para promover el crecimiento profesional</span> <div class="field field--name-field-subtitle field--type-string field--label-hidden field__item">El grupo fue fundado por 50 abogadas in-house junto con el apoyo de todo el equipo colombiano de Baker McKenzie.</div> <span class="field field--name-uid field--type-entity-reference field--label-hidden"><span lang="" about="//36" typeof="schema:Person" property="schema:name" datatype="" xml:lang="">Rosa Ramos</span></span> <span class="field field--name-created field--type-created field--label-hidden">Mon, 15/04/2024 - 11:23</span> <div class="field__item"> <img fetchpriority="high" src="/sites/default/files/2024-04/abogadas_in-house_de_colombia_disenada_para_promover_el_crecimiento_profesional_cumple_un_mes_de_fundada_0.jpg" width="690" height="554" alt="Las transiciones laborales son más difíciles en el caso de las mujeres porque se enfrentan a desafíos particulares / Foto: Abogadas In-House de Colombia" typeof="foaf:Image" /> </div> <div class="clearfix text-formatted field field--name-body field--type-text-with-summary field--label-hidden field__item"><p><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;"><span style="font-size:16px;"><span style="line-height:30px;"><span style="font-variant: normal; white-space: pre-wrap;"><span style="color:#000000"><span style="font-weight:400"><span style="font-style:normal"><span style="text-decoration:none">Este 14 de abril, </span></span></span></span></span><strong>la Red de Abogadas<em> In-House</em> Powered by Baker McKenzie</strong><span style="font-variant: normal; white-space: pre-wrap;"><span style="color:#000000"><span style="font-weight:400"><span style="font-style:normal"><span style="text-decoration:none"> de Colombia cumplió un mes desde su lanzamiento en marzo. Esta red de <em>networking </em>tiene como objetivo principal promover el crecimiento profesional de las abogadas internas de <strong>empresas de Colombia </strong>e internacionales en este país. </span></span></span></span></span></span></span></span></p> <p style="line-height:1.38"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;"><span style="font-size:16px;"><span style="line-height:30px;"><span style="font-variant: normal; white-space: pre-wrap;"><span style="color:#000000"><span style="font-weight:400"><span style="font-style:normal"><span style="text-decoration:none">La idea es que las integrantes tengan mayor visibilidad y conversen constantemente sobre las habilidades de liderazgo, necesarias para alcanzar y ejercer cargos directivos. La misma comunidad se describe como una red de abogadas </span></span></span></span></span><span style="font-variant: normal; white-space: pre-wrap;"><span style="color:#000000"><span style="font-weight:400"><span style="font-style:italic"><span style="text-decoration:none">in-house </span></span></span></span></span><span style="font-variant: normal; white-space: pre-wrap;"><span style="color:#000000"><span style="font-weight:400"><span style="font-style:normal"><span style="text-decoration:none">que busca crear un espacio colaborativo que potencie la visibilidad, desarrollo profesional, liderazgo y </span></span></span></span></span><span style="font-variant: normal; white-space: pre-wrap;"><span style="color:#000000"><span style="font-weight:400"><span style="font-style:italic"><span style="text-decoration:none">networking </span></span></span></span></span><span style="font-variant: normal; white-space: pre-wrap;"><span style="color:#000000"><span style="font-weight:400"><span style="font-style:normal"><span style="text-decoration:none">de sus integrantes.</span></span></span></span></span></span></span></span></p> <p style="line-height:1.38"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;"><span style="font-size:16px;"><span style="line-height:30px;"><span style="font-variant: normal; white-space: pre-wrap;"><span style="color:#000000"><span style="font-weight:400"><span style="font-style:normal"><span style="text-decoration:none">Esta red también le da a sus integrantes a una agenda de eventos por industria, especialidad y tema para, aparte de conocerse, compartir buenas prácticas y conocimientos.</span></span></span></span></span></span></span></span></p> <hr /> <p><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;"><span style="font-size:16px;"><span style="line-height:30px;"><strong>No te pierdas: <a href="/gestion-lexlatin/horacio-beccar-varela-maximiiano-d-auro-socio-dministrador" hreflang="en" target="_blank">Un legado que suma 126 años: El retiro de Horacio E. Beccar Varela como socio y la asunción de Maximiliano D’Auro</a></strong></span></span></span></p> <hr /> <p style="line-height:1.38"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;"><span style="font-size:16px;"><span style="line-height:30px;"><span style="font-variant: normal; white-space: pre-wrap;"><span style="color:#000000"><span style="font-weight:400"><span style="font-style:normal"><span style="text-decoration:none">El grupo fue fundado por 50 abogadas <em>in-house</em> junto con el apoyo de todo el equipo colombiano de Baker McKenzie. La comunidad la integran, entre muchas otras, <strong>María del Mar Robles</strong>, de Sanford Management; <strong>Elizabeth Villa</strong>, de Isagen; Catalina Barbastefano, de <strong>Valorem</strong>; <strong>Ana María Arbeláez</strong>, de Mondelēz International; <strong>Margarita Llorente</strong>, de Amarilo; <strong>Magda Morales</strong>, de Kuehne + Nagel; <strong>Tatiana González</strong>, de Unilever; <strong>Natalia Alarcón</strong>, de BNP Paribas; <strong>Dolly Murcia Borja</strong>, de Itaú Colombia; <strong>Catalina Guío Español</strong>, de Banco Davivienda, y <strong>Cristina Mejía</strong> y <strong>Marredia Crawford</strong>, de Baker McKenzie Colombia.</span></span></span></span></span></span></span></span></p> <p style="line-height:1.38"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;"><span style="font-size:16px;"><span style="line-height:30px;"><span style="font-variant: normal; white-space: pre-wrap;"><span style="color:#000000"><span style="font-weight:400"><span style="font-style:normal"><span style="text-decoration:none">Consultadas sobre cómo surgió la idea de crear un grupo como este, explicaron que todo nació cuando identificaron —en diferentes foros— ciertos problemas en relación con las interacciones y espacios de desarrollo y de </span></span><span style="font-style:italic"><span style="text-decoration:none">networking </span></span><span style="font-style:normal"><span style="text-decoration:none">que tenían las abogadas </span></span></span></span></span><span style="font-variant: normal; white-space: pre-wrap;"><span style="color:#000000"><span style="font-weight:400"><span style="font-style:italic"><span style="text-decoration:none">in-house</span></span></span></span></span><span style="font-variant: normal; white-space: pre-wrap;"><span style="color:#000000"><span style="font-weight:400"><span style="font-style:normal"><span style="text-decoration:none"> en el país.</span></span></span></span></span></span></span></span></p> <p style="line-height:1.38"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;"><span style="font-size:16px;"><span style="line-height:30px;"><span style="font-variant: normal; white-space: pre-wrap;"><span style="color:#000000"><span style="font-weight:400"><span style="font-style:normal"><span style="text-decoration:none">Entre las dificultades que detectaron, destacaron que las interacciones entre abogados </span></span></span></span></span><span style="font-variant: normal; white-space: pre-wrap;"><span style="color:#000000"><span style="font-weight:400"><span style="font-style:italic"><span style="text-decoration:none">in-house </span></span></span></span></span><span style="font-variant: normal; white-space: pre-wrap;"><span style="color:#000000"><span style="font-weight:400"><span style="font-style:normal"><span style="text-decoration:none">de diferentes compañías no eran frecuentes, por lo que no se conocían o identificaban entre ellas; también que no había espacios para construir una red de os robusta ni una plataforma que visibilizara su carrera y logros, tampoco había espacios para construir y compartir conocimientos y buenas prácticas del rol o de la industria. </span></span></span></span></span></span></span></span></p> <hr /> <p><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;"><span style="font-size:16px;"><span style="line-height:30px;"><strong>Para leer: <a href="/gestion-lexlatin/importancia-crm-despacho-legal" hreflang="en" target="_blank">¿Cuál es la importancia de un CRM en un despacho legal?</a></strong></span></span></span></p> <hr /> <p style="line-height:1.38"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;"><span style="font-size:16px;"><span style="line-height:30px;"><span style="font-variant: normal; white-space: pre-wrap;"><span style="color:#000000"><span style="font-weight:400"><span style="font-style:normal"><span style="text-decoration:none">Asimismo, la transición a cargos de dirección en las compañías es poco común mientras la movilidad entre empresas y el crecimiento profesional es limitado. Estas trabas, que ya son comunes en el ejercicio jurídico, desde la trama interna de una empresa, se agudizan entre las abogadas, ya que los cargos directivos siguen estando ocupados, en su gran mayoría, por hombres, las transiciones laborales son más difíciles en el caso de las mujeres porque se enfrentan a desafíos particulares en entornos corporativos. </span></span></span></span></span></span></span></span></p> <p style="line-height:1.38"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;"><span style="font-size:16px;"><span style="line-height:30px;"><span style="font-variant: normal; white-space: pre-wrap;"><span style="color:#000000"><span style="font-weight:400"><span style="font-style:normal"><span style="text-decoration:none">Con este red, se integró un comité que se centra en crear espacios en los que las</span></span></span></span></span><span style="font-variant: normal; white-space: pre-wrap;"><span style="color:#000000"><span style="font-weight:400"><span style="font-style:italic"><span style="text-decoration:none"> general counsels</span></span></span></span></span><span style="font-variant: normal; white-space: pre-wrap;"><span style="color:#000000"><span style="font-weight:400"><span style="font-style:normal"><span style="text-decoration:none"> y abogadas</span></span></span></span></span><span style="font-variant: normal; white-space: pre-wrap;"><span style="color:#000000"><span style="font-weight:400"><span style="font-style:italic"><span style="text-decoration:none"> in-house</span></span></span></span></span><span style="font-variant: normal; white-space: pre-wrap;"><span style="color:#000000"><span style="font-weight:400"><span style="font-style:normal"><span style="text-decoration:none"> de Colombia puedan “pertenecer, crecer y conectar con otras abogadas internas” en una comunidad activa dirigida exclusivamente a ellas, donde pueden generar espacios para compartir experiencias y conocimientos, y ampliar su red de os e impulsar sus carreras.</span></span></span></span></span></span></span></span></p> <hr /> <p><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;"><span style="font-size:16px;"><span style="line-height:30px;"><strong>Quizá te interese: <a href="/gestion-lexlatin/transformacion-digital-firmas-abogados" hreflang="en" target="_blank">Impacto de la transformación digital en las firmas de abogados</a></strong></span></span></span></p> <hr /> <p style="line-height:1.38"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;"><span style="font-size:16px;"><span style="line-height:30px;"><span style="font-variant: normal; white-space: pre-wrap;"><span style="color:#000000"><span style="font-weight:400"><span style="font-style:normal"><span style="text-decoration:none">Al respecto, el comité identificó como ventajas de pertenecer a esta comunidad:</span></span></span></span></span></span></span></span></p> <ol> <li style="line-height: 1.38; background-color: rgb(255, 255, 255);"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;"><span style="font-size:16px;"><span style="line-height:30px;"><span style="font-variant: normal; white-space: pre-wrap;"><span style="color:#000000"><span style="font-weight:400"><span style="font-style:normal"><span style="text-decoration:none">La posibilidad de crear espacios en los que puedan conocerse, trabajar juntas y robustecer su red de os.</span></span></span></span></span></span></span></span></li> <li style="line-height: 1.38; background-color: rgb(255, 255, 255);"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;"><span style="font-size:16px;"><span style="line-height:30px;"><span style="font-variant: normal; white-space: pre-wrap;"><span style="color:#000000"><span style="font-weight:400"><span style="font-style:normal"><span style="text-decoration:none">La visibilización de la carrera y logros de las abogadas </span></span></span></span></span><span style="font-variant: normal; white-space: pre-wrap;"><span style="color:#000000"><span style="font-weight:400"><span style="font-style:italic"><span style="text-decoration:none">in-house</span></span></span></span></span><span style="font-variant: normal; white-space: pre-wrap;"><span style="color:#000000"><span style="font-weight:400"><span style="font-style:normal"><span style="text-decoration:none">.</span></span></span></span></span></span></span></span></li> <li style="line-height: 1.38; background-color: rgb(255, 255, 255);"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;"><span style="font-size:16px;"><span style="line-height:30px;"><span style="font-variant: normal; white-space: pre-wrap;"><span style="color:#000000"><span style="font-weight:400"><span style="font-style:normal"><span style="text-decoration:none">El compartir conocimientos y buenas prácticas.</span></span></span></span></span></span></span></span></li> <li style="line-height: 1.38; background-color: rgb(255, 255, 255);"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;"><span style="font-size:16px;"><span style="line-height:30px;"><span style="font-variant: normal; white-space: pre-wrap;"><span style="color:#000000"><span style="font-weight:400"><span style="font-style:normal"><span style="text-decoration:none">El crear espacios para fortalecer sus habilidades de liderazgo.</span></span></span></span></span></span></span></span></li> <li style="line-height: 1.38; background-color: rgb(255, 255, 255);"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;"><span style="font-size:16px;"><span style="line-height:30px;"><span style="font-variant: normal; white-space: pre-wrap;"><span style="color:#000000"><span style="font-weight:400"><span style="font-style:normal"><span style="text-decoration:none">Apoyarse mutuamente en su crecimiento profesional.</span></span></span></span></span></span></span></span></li> </ol> <p style="line-height:1.38; background-color:#ffffff"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;"><span style="font-size:16px;"><span style="line-height:30px;"><span style="font-variant: normal; white-space: pre-wrap;"><span style="color:#000000"><span style="font-weight:400"><span style="font-style:normal"><span style="text-decoration:none">Para ellas, la importancia de pertenecer a un grupo como este radica en el poder compartir diferentes experiencias con las otras mujeres, un hecho fundamental para el equipo, pues enriquece el desempeño personal al compartir resoluciones de temas, según la experiencias de quienes integran la red.</span></span></span></span></span></span></span></span></p> <blockquote> <p style="line-height: 1.38; background-color: rgb(255, 255, 255);"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;"><span style="font-size:16px;"><span style="line-height:30px;"><span style="font-variant: normal; white-space: pre-wrap;"><span style="color:#000000"><span style="font-weight:400"><span style="font-style:normal"><span style="text-decoration:none">"Esto es fundamental para las abogadas que apenas inician su carrera pues pueden ver la trayectoria fenomenal de muchas mujeres abogadas", mencionan.</span></span></span></span></span></span></span></span></p> </blockquote> </div> <section class="field field--name-comment field--type-comment field--label-hidden comment-wrapper"> <h2 class="title comment-form__title">Add new comment</h2> <drupal-render-placeholder callback="comment.lazy_builders:renderForm" arguments="0=node&1=120590&2=comment&3=comment" token="YpNngyiHlBkwpeq1JrPM92npzXRRvnXNEhxC-CxhRFI"></drupal-render-placeholder> </section> <span class="a2a_kit a2a_kit_size_32 addtoany_list" data-a2a-url="/gestion-lexlatin/abogadas-in-house-colombia-red-profesional" data-a2a-title="Abogadas In-House de Colombia, una red diseñada para promover el crecimiento profesional"><p style="font-size: 16px;margin-top: 2%; font-weight: bold;">Compartir en RRSS</p><div class="a2a_kit a2a_kit_size_32 a2a_default_style"><a class="a2a_button_facebook"></a><a class="a2a_button_linkedin"></a><a class="a2a_button_twitter"><img src="/sites/default/files/media-icons/icon-twitterx-color.svg" border="0" alt="X" style="width:38px; height:38px" /></a><a class="a2a_button_whatsapp"></a></div></span><hr /><i>Para recibir nuestro boletín diario,<br /><a href="/menu-de-boletines" target="_blank">¡suscríbete aquí!</a></i> <div class="field field--name-field-empresas-involucradas field--type-entity-reference-revisions field--label-above"> <div class="field__label">Empresas involucradas</div> <div class="field__items"> <div class="field__item"><div class="paragraph-formatter"><div class="paragraph-info"></div> <div class="paragraph-summary"><div class="paragraphs-collapsed-description"></div></div> </div> </div> </div> </div> <div class="field field--name-field-operacion-secundaria field--type-boolean field--label-above"> <div class="field__label">Operacion secundaria</div> <div class="field__item">Off</div> </div> <div class="field field--name-field-operacion-principal field--type-boolean field--label-above"> <div class="field__label">Operación Principal</div> <div class="field__item">Off</div> </div> <div class="field field--name-field-publicacion-desde-br field--type-boolean field--label-above"> <div class="field__label">Publicacion desde el portal BR</div> <div class="field__item">Off</div> </div> <a href="/gestion-lexlatin" hreflang="en">Gestión LexLatin</a>, <a href="/taxonomy/term/3367" hreflang="en">Abogados in-house</a>, <a href="/taxonomy/term/2993" hreflang="en">Diversidad e inclusión</a>, <a href="/taxonomy/term/29" hreflang="en">network</a> <div class="field field--name-field-noticia-principal field--type-boolean field--label-above"> <div class="field__label">Noticia Principal</div> <div class="field__item">Off</div> </div> <div class="field field--name-field-bloque-de-4-noticias field--type-boolean field--label-above"> <div class="field__label">Bloque de 4 Noticias (debajo de la noticia principal)</div> <div class="field__item">On</div> </div> <div class="field field--name-field-activar-mow-player field--type-boolean field--label-above"> <div class="field__label">Activar Mow Player</div> <div class="field__item">No</div> </div> Mon, 15 Apr 2024 15:23:00 +0000 Rosa Ramos 120590 at Los desafíos para las gerencias legales en 2023 54521q /opinion/-desafios-para-gerencias-legales-en-2023 <span class="field field--name-title field--type-string field--label-hidden">Los desafíos para las gerencias legales en 2023</span> <div class="field field--name-field-subtitle field--type-string field--label-hidden field__item">A continuación ocho elementos claves para consolidar a las gerencias legales como aliados estratégicos en la organización.</div> <span class="field field--name-uid field--type-entity-reference field--label-hidden"><span lang="" about="//7350" typeof="schema:Person" property="schema:name" datatype="" xml:lang="">Gabriela Quevedo</span></span> <span class="field field--name-created field--type-created field--label-hidden">Tue, 13/12/2022 - 09:40</span> <div class="field__item"> <img fetchpriority="high" src="/sites/default/files/2022-12/gerencias_legales_sector_legal_unsplash.jpg" width="690" height="554" alt="El cliente al centro del negocio, retención del talento y simplicidad contribuirán con la gestión de un equipo legal en un mundo VUCA. / Unsplash." typeof="foaf:Image" /> </div> <div class="field field--name-field-autor-del-articulo-de-opin field--type-string field--label-inline"> <div class="field__label">Autor del artículo de opinión</div> <div class="field__item">Diego Ignacio Gómez M.*</div> </div> <div class="field field--name-field-foto-autor-del-articulo-de field--type-image field--label-hidden field__item"> <img src="/sites/default/files/styles/280x280/public/2022-12/Diego%20Ignacio%20Go%CC%81mez%20M.jpg?itok=BMS9XAe6" width="280" height="280" alt="Diego Ignacio Gómez M.*" typeof="foaf:Image" class="image-style-_80x280" /> </div> <div class="clearfix text-formatted field field--name-body field--type-text-with-summary field--label-hidden field__item"><p><span style="line-height:30px;"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;">La transición a un mundo posterior a la pandemia, la inflación, el trabajo remoto, los cambios políticos, el aumento inevitable de la regulación, la creación de nuevos productos y mercados; así como las expectativas de los consumidores y clientes -internos y externos-, la transparencia y los avances digitales han colocado sobre los departamentos legales una presión de ser más innovadores, eficientes y entregar resultados nunca antes vistos.</span></span></span></p> <p><span style="line-height:30px;"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;">Como si no bastase lo anterior, las estructuras de negocios y transacciones se han complejizado, producto de empresas con un alto nivel de globalización, lo que lleva a los departamentos legales a dar mayor prioridad a la fiscalización, mitigación de riesgo y al control del negocio. Todo ello para contrarrestar los problemas de soporte, ofreciendo consejo legal de forma eficiente y eficaz a nuevos negocios y generando oportunidades escalables. Para incluir más presión, se les exige a los departamentos legales que adopten tecnologías y uso de datos para tomar decisiones estratégicas.</span></span></span></p> <hr /> <p><span style="line-height:30px;"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;"><b>No dejes de leer: </b><a href="/gestion-lexlatin/innovacion-servicios-legales-estrategias-conceptos" target="_blank"><b>Conceptos, tipos y estrategias de innovación desde los servicios legales</b></a></span></span></span></p> <hr /> <p><span style="line-height:30px;"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;">En este escenario y considerando que el mundo <a href="/taxonomy/term/1539" target="_blank">VUCA</a> se mantendrá en el mediano plazo, creo que es necesario tener un norte en lo que -a mi juicio- serán las tendencias y desafíos que las gerencias legales tendrán que enfrentar en 2023. De esta forma, veo oportuno recomendar a las gerencias legales preparar una estrategia considerando sus circunstancias, presupuesto y maduración del negocio y que deberá contemplar los siguientes elementos:</span></span></span></p> <ul> <li><span style="line-height:30px;"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;"><b>Tech (repositorio de informaciones - data, modelos y procesos). </b>Cada gerencia legal deberá destinar parte de su presupuesto a utilizar tecnología que aumente la eficiencia de los procesos y su operación.</span></span></span></li> <li><span style="line-height:30px;"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;"><b>Gestión remota</b>. Con la inevitable sinergia intergeneracional será prácticamente imposible el trabajo completamente presencial, simplemente porque los abogados <i>júnior</i> nunca más aceptarán este tipo de trabajo. Para ellos el formato híbrido o remoto tiene una notoria mejora en la calidad de vida al no tener que lidiar con política interna en las empresas, traslado al lugar de trabajo, etc. Los gestores tendrán que istrar este tema por diferentes motivos y eso implica enseñar a abogados inexpertos en trabajo remoto, mantener al equipo altamente motivado y unido, evitar problemas de salud mental, entre otros.</span></span></span></li> <li><span style="line-height:30px;"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;"><b>Retención de talento. </b>Con un mercado cada vez más competitivo, los abogados que destaquen esperarán que las empresas hagan un esfuerzo significativo de retención del talento utilizando la compensación y/o promoción como elementos preponderantes. Otros elementos que serán bien vistos son una cultura interesante donde trabajar, la posibilidad del régimen laboral híbrido o remoto, cursos de especialización promovidos por la empresa, etc.</span></span></span></li> <li><span style="line-height:30px;"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;"><b>Asesores externos. </b>Los departamentos legales corporativos deberán estar preparados para trabajar con asesores externos especializados. Las claves para el sostenimiento de estos servicios son el valor, la experiencia, la eficiencia y asertividad del proceso. Así, los departamentos legales deberán tener un <i>pool</i> de buenos aliados como estudios de abogados, <i>secondment, Alternative Legal Services Providers</i>, que cuenten con estructuras flexibles de honorarios y tiempos de respuesta aceptables para los requerimientos de la empresa.</span></span></span></li> </ul> <hr /> <p><span style="line-height:30px;"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;"><b>Te puede interesar: </b><a href="/gestion-lexlatin/management-proyectos-legales-equipos-multijurisdiccionales"><b>Management de proyectos legales con equipos multijurisdiccionales</b></a></span></span></span></p> <hr /> <ul> <li><span style="line-height:30px;"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;"><b>Compliance (Data Privacy y ESG). </b>Aunque olvidado en los últimos años, las empresas deberán mantener las políticas de cero tolerancia para los negocios y procedimientos irregulares en estructuras cada vez más complejas. Lo anterior para evitar multas e irregularidades que puedan avalar la reputación de la empresa, por una falta o nula fiscalización. La ética y la responsabilidad social empresarial siempre deberán prevalecer en el desarrollo de negocios exitosos. </span></span></span></li> <li><span style="line-height:30px;"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;"><b>El cliente en el centro del negocio. </b>Como hemos dicho en otras columnas el departamento legal debe trabajar para los clientes, siguiendo siempre los procesos y políticas internas. De esta forma, el área legal deberá tener la disposición de siempre cuestionarse si el trabajo que realiza ayuda y mejora el negocio o proyectos de sus clientes internos y externos.</span></span></span></li> <li><span style="line-height:30px;"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;"><b>Globalización.</b> Como he mencionado a lo largo de este último año, el aumento del volumen y complejidad de los negocios crea un gran desafío para los departamentos legales que tienen negocios que istrar en diferentes jurisdicciones. La globalización no va a parar por lo que mientras antes las corporaciones entiendan que deben adecuarse a cada jurisdicción con sus peculiaridades legales, culturales y de cómo hacer negocios, mejor. </span></span></span></li> <li><span style="line-height:30px;"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;"><b>Simplicidad. </b>Los departamentos legales deben estar centrados en el negocio por lo que es prioridad velar por la simplicidad de las respuesta ofrecidas y la comunicación, con miras a agregar valor al <i>core business</i> de la empresa; aumentando la eficiencia, disminuyendo el tiempo de respuesta y tomando riesgo al máximo dentro de los parámetros definidos por la corporación. El área legal debe comunicar simplicidad desde la perspectiva del cliente.</span></span></span></li> </ul> <hr /> <p><span style="line-height:30px;"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;"><b>Te recomendamos leer: </b><a href="/gestion-lexlatin/narrar-historias-para-desarrollar-negocios" target="_blank"><b>Narrar historias para desarrollar negocios </b></a></span></span></span></p> <hr /> <p><span style="line-height:30px;"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;">Como el mundo cambia vertiginosamente cada día y los mercados son extremadamente dinámicos sugiero siempre ir realizando ajustes a esta hoja de ruta que llevará a que los departamentos legales tengan cada vez más participación en la toma de decisión de las empresas, siendo <i>business partners</i> en las estrategias de la organización.</span></span></span></p> <p><span style="font-size:14px;"><span style="line-height:30px;"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;">* <a href="/opinion/manual-para-un-management-legal-fluido" target="_blank"><b><i>Diego Ignacio Gómez M.</i></b></a><i> es abogado por la Universidad de los Andes (Chile) y LL.M. por la FGV (Brasil). Trabajó en estudios de abogados en Chile y Brasil y en empresas multinacionales líderes en sus áreas para la región. Actualmente trabaja como in-house en FIS, la fintech más grande del mundo, con foco en México y Latinoamérica.</i></span></span></span></p> </div> <section class="field field--name-comment field--type-comment field--label-hidden comment-wrapper"> <h2 class="title comment-form__title">Add new comment</h2> <drupal-render-placeholder callback="comment.lazy_builders:renderForm" arguments="0=node&1=105646&2=comment&3=comment" token="dlIUHQs0DvH_AQ73UbWo0TTafmPwHgfcJJeS4BH_WwM"></drupal-render-placeholder> </section> <span class="a2a_kit a2a_kit_size_32 addtoany_list" data-a2a-url="/opinion/-desafios-para-gerencias-legales-en-2023" data-a2a-title="Los desafíos para las gerencias legales en 2023"><p style="font-size: 16px;margin-top: 2%; font-weight: bold;">Compartir en RRSS</p><div class="a2a_kit a2a_kit_size_32 a2a_default_style"><a class="a2a_button_facebook"></a><a class="a2a_button_linkedin"></a><a class="a2a_button_twitter"><img src="/sites/default/files/media-icons/icon-twitterx-color.svg" border="0" alt="X" style="width:38px; height:38px" /></a><a class="a2a_button_whatsapp"></a></div></span><hr /><i>Para recibir nuestro boletín diario,<br /><a href="/menu-de-boletines" target="_blank">¡suscríbete aquí!</a></i> <div class="field field--name-field-empresas-involucradas field--type-entity-reference-revisions field--label-above"> <div class="field__label">Empresas involucradas</div> <div class="field__items"> <div class="field__item"><div class="paragraph-formatter"><div class="paragraph-info"></div> <div class="paragraph-summary"><div class="paragraphs-collapsed-description"></div></div> </div> </div> </div> </div> <div class="field field--name-field-operacion-secundaria field--type-boolean field--label-above"> <div class="field__label">Operacion secundaria</div> <div class="field__item">Off</div> </div> <div class="field field--name-field-operacion-principal field--type-boolean field--label-above"> <div class="field__label">Operación Principal</div> <div class="field__item">Off</div> </div> <div class="field field--name-field-publicacion-desde-br field--type-boolean field--label-above"> <div class="field__label">Publicacion desde el portal BR</div> <div class="field__item">Off</div> </div> <a href="/taxonomy/term/2612" hreflang="en">Gerencia Legal</a>, <a href="/taxonomy/term/4163" hreflang="en">departamento legal</a>, <a href="/taxonomy/term/3367" hreflang="en">Abogados in-house</a>, <a href="/taxonomy/term/2635" hreflang="en">sector legal</a>, <a href="/gestion-lexlatin" hreflang="en">Gestión LexLatin</a> <div class="field field--name-field-noticia-principal field--type-boolean field--label-above"> <div class="field__label">Noticia Principal</div> <div class="field__item">On</div> </div> <div class="field field--name-field-bloque-de-4-noticias field--type-boolean field--label-above"> <div class="field__label">Bloque de 4 Noticias (debajo de la noticia principal)</div> <div class="field__item">Off</div> </div> Tue, 13 Dec 2022 13:40:27 +0000 Gabriela Quevedo 105646 at Propiedad intelectual 1m5b41 recomendaciones para abogados de empresas /opinion/propiedad-intelectual-recomendaciones-abogados-empresas <span class="field field--name-title field--type-string field--label-hidden">Propiedad intelectual: recomendaciones para abogados de empresas</span> <div class="field field--name-field-subtitle field--type-string field--label-hidden field__item">Si la empresa tiene un giro que depende del registro de productos, de forma periódica, será necesario que los propios abogados in-house de la gerencia legal absorban ese trabajo.</div> <span class="field field--name-uid field--type-entity-reference field--label-hidden"><span lang="" about="//385" typeof="schema:Person" property="schema:name" datatype="" content="Ana Karen de la Torre" xml:lang="">Ana Karen de l…</span></span> <span class="field field--name-created field--type-created field--label-hidden">Wed, 26/01/2022 - 15:12</span> <div class="field__item"> <img fetchpriority="high" src="/sites/default/files/2022-01/invento_1.jpg" width="845" height="475" alt="Es relevante que las auditorías sean realizadas de forma anual o semestralmente para mitigar posibles riesgos. / Foto: Unsplash, Laurens Derks." typeof="foaf:Image" /> </div> <div class="field field--name-field-autor-del-articulo-de-opin field--type-string field--label-inline"> <div class="field__label">Autor del artículo de opinión</div> <div class="field__item">Diego Ignacio Gómez M.</div> </div> <div class="field field--name-field-foto-autor-del-articulo-de field--type-image field--label-hidden field__item"> <img src="/sites/default/files/styles/280x280/public/2022-01/Diego.jpg?itok=vetDi3LZ" width="280" height="280" alt="Diego Ignacio Gómez M." typeof="foaf:Image" class="image-style-_80x280" /> </div> <div class="clearfix text-formatted field field--name-body field--type-text-with-summary field--label-hidden field__item"><p><span style="line-height:30px;"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;">Para algunas empresas, especialmente las que se sustentan en tecnología, el activo más importante, más relevante que pueden tener está en sus derechos intangibles, aquellos que protege la propiedad intelectual (PI). Es decir, la creación de la mente humana puede gozar de reconocimiento legal, algo que se traduce en la descripción del conjunto de activos intangibles que una empresa o un individuo posee y que, bajo dicha protección, no pueden ser utilizados por terceros, por ejemplo: nuevos diseños, rótulos comerciales, pinturas, canciones, nuevas formas de hacer cosas, etc.</span></span></span></p> <p><span style="line-height:30px;"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;">En el caso específico de las empresas es de extrema importancia ver, de forma objetiva, cuál es la propuesta de valor y como la propiedad intelectual juega un papel fundamental en el mercado en que estas se mueven, siendo un elemento importantísimo para el éxito del negocio. </span></span></span></p> <p><span style="line-height:30px;"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;">La PI otorga oportunidades concretas de crecimiento a empresas que tienen protegidos sus derechos, lo que puede ser aprovechado vía inversiones, <i>venture capital</i>, adquisiciones, alianzas, etc.</span></span></span></p> <hr /> <p><span style="line-height:30px;"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;"><strong>Te recomendamos leer:</strong> <a href="/opinion/ley-de-propiedad-industrial-chile-reglamento-cambios" target="_blank"><strong>Ley de Propiedad Industrial chilena: sus cambios y su reglamento</strong></a></span></span></span></p> <hr /> <p><span style="line-height:30px;"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;">De esta forma, la propiedad intelectual puede ser catalogada, de forma simple y sin abarcar todos los tipos existentes sino los más comunes, en: </span></span></span></p> <ol> <li><span style="line-height:30px;"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;">Patentes: un derecho de propiedad generalmente otorgado por alguna agencia gubernamental, que le otorga al propietario derechos exclusivos sobre su invención, diseño, máquina y proceso. </span></span></span></li> <li><span style="line-height:30px;"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;">Derechos de autor: brindan a los autores el derecho exclusivo de usar, copiar o duplicar su material, como trabajos originales como libros, artículos, canciones o películas.</span></span></span></li> <li><span style="line-height:30px;"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;">Marcas registradas: una marca comercial se asigna exclusivamente a un propietario, lo que significa que la empresa es propietaria de la marca comercial para que nadie más pueda usarla o copiarla, como, por ejemplo, una marca, símbolo, etc.</span></span></span></li> <li><span style="line-height:30px;"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;">Secretos industriales: le permite al titular del derecho tomar acciones legales contra quien incumplió la confidencialidad, por no ser información pública.</span></span></span></li> </ol> <p><span style="line-height:30px;"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;">Cuando este tipo de ideas se encuentran protegidas, el destino de una empresa puede cambiar. Es decir, una empresa puede pasar de tener un patrimonio neto, prácticamente nulo, a tener un patrimonio de billones de dólares en cuestión de algunos meses, por el simple hecho de tener registrada la idea en cuestión. </span></span></span></p> <p><span style="line-height:30px;"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;">La adecuada protección y blindaje son necesarios para que terceros no roben o utilicen fraudulentamente la PI. A través de esta protección se está delimitando el uso de la tecnología/invención/idea, lo que evitará gastos innecesarios para el negocio, como por ejemplo en litigios, cuyo objeto sea proteger la tecnología frente a terceros, que son costosos y extensos, especialmente cuando hablamos de gerencias legales que no cuentan con un área especializada en PI. </span></span></span></p> <p><span style="line-height:30px;"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;">Esta protección –si fuera aplicable– debería ser a nivel global, lo que da uniformidad al uso, y además evita divergencias entre países en los que se tiene la PI registrada y protegida. De esta forma, siempre será aconsejable para in-house que existan políticas y límites internos que, con claridad, expliquen hasta donde se puede ir y hasta donde la empresa está dispuesta a modificar los derechos que forman parte del <i>corebusiness</i> para cerrar sus negocios. <b>Así, los derechos de PI crean una barrera segura alrededor de bienes intangibles.</b></span></span></span></p> <p><span style="line-height:30px;"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;">Muchos creadores de emprendimientos, en sus inicios, creen erróneamente que dar protección a su propiedad intelectual es caro y complejo, por lo que habitualmente terminan no dándole la importancia debida a esta etapa. En contraste, las grandes empresas ya tienen asimilado desde hace mucho tiempo que la protección de la PI es algo esencial de su negocio. </span></span></span></p> <hr /> <p><span style="line-height:30px;"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;"><strong>Quizá puede interesarte: <a href="/opinion/manual-para-un-management-legal-fluido" target="_blank">Manual para un management legal fluido</a></strong></span></span></span></p> <hr /> <p><span style="line-height:30px;"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;">Está práctica la hacen de la forma prolija y usando todas las armas a su disposición, porque ahí puede radicar su mayor activo, el que apalanque considerablemente el valor de la empresa ante el mercado.</span></span></span></p> <p><span style="line-height:30px;"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;">Como un primer paso sugiero a las y los abogados de empresa que evalúen cuál es el nivel de protección que necesitan las ideas, considerando el <i>core</i> del negocio. Luego de esto se debe recurrir a los elementos más relevantes para tener una adecuada protección:</span></span></span></p> <ul> <li><span style="line-height:30px;"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;">Registro/protección realizada de forma eficiente y eficaz.</span></span></span></li> <li><span style="line-height:30px;"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;">Registro global.</span></span></span></li> <li><span style="line-height:30px;"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;">Desarrollo de políticas claras y simples sobre el uso de la PI.</span></span></span></li> <li><span style="line-height:30px;"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;">Auditorías anuales. </span></span></span></li> </ul> <p><span style="line-height:30px;"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;">En relación con este último punto, es relevante que las auditorías sean realizadas de forma anual o semestralmente para mitigar posibles riesgos, educar sobre el uso y protección de la PI, ajustar el uso e implementar las mejores prácticas. Esto será de ayuda para evaluar de forma real cómo está siendo manejada la propiedad intelectual y si está o no alineada con la estrategia de la empresa. </span></span></span></p> <p><span style="line-height:30px;"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;">La recomendación estándar es que todo lo anterior sea realizado siempre en conjunto con especialistas del área, regularmente serán externos que puedan guiarnos sobre cuál es el mejor tipo de protección y qué cuidados debemos tener para asegurarnos de proteger al máximo el IP de la empresa. </span></span></span></p> <p><span style="line-height:30px;"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;">Ahora bien, <strong>si la empresa tiene un giro que, por su core business, depende del registro de productos de forma periódica</strong>, como una farmacéutica o una empresa de productos de belleza, será necesario que los propios abogados in-house de la gerencia legal absorban ese trabajo, dejando exclusivamente las consultas para casos más complejos a los asesores externos.</span></span></span></p> <p><span style="line-height:30px;"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;">Siguiendo estos simples pasos, en mi opinión, tendremos asegurado una protección mínima de la PI dentro de las organizaciones para oponerse al uso indebido de terceros, darle una mayor solidez al negocio, mejorar la protección de forma permanente y, por último y sin ser menos importante, aumentar el valor de mercado del negocio de las organizaciones en las que trabajamos.</span></span></span></p> <p><span style="line-height:30px;"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;">*<em><strong>Diego Ignacio Gómez M.</strong> es abogado de la Universidad de los Andes (Chile) y LLM. FGV (Brasil). Trabajó en estudios de abogados en Chile y Brasil, y en empresas multinacionales líderes en sus áreas para la región. Actualmente trabaja como in-house en FIS, la fintech más grande del mundo, donde tiene su foco de práctica en México y Latam.</em></span></span></span></p> </div> <section class="field field--name-comment field--type-comment field--label-hidden comment-wrapper"> <h2 class="title comment-form__title">Add new comment</h2> <drupal-render-placeholder callback="comment.lazy_builders:renderForm" arguments="0=node&1=93159&2=comment&3=comment" token="P1RexFPKBaEdgqdCZUgNynL2jzfko9w9i_zVo7KaH18"></drupal-render-placeholder> </section> <span class="a2a_kit a2a_kit_size_32 addtoany_list" data-a2a-url="/opinion/propiedad-intelectual-recomendaciones-abogados-empresas" data-a2a-title="Propiedad intelectual: recomendaciones para abogados de empresas"><p style="font-size: 16px;margin-top: 2%; font-weight: bold;">Compartir en RRSS</p><div class="a2a_kit a2a_kit_size_32 a2a_default_style"><a class="a2a_button_facebook"></a><a class="a2a_button_linkedin"></a><a class="a2a_button_twitter"><img src="/sites/default/files/media-icons/icon-twitterx-color.svg" border="0" alt="X" style="width:38px; height:38px" /></a><a class="a2a_button_whatsapp"></a></div></span><hr /><i>Para recibir nuestro boletín diario,<br /><a href="/menu-de-boletines" target="_blank">¡suscríbete aquí!</a></i> <div class="field field--name-field-empresas-involucradas field--type-entity-reference-revisions field--label-above"> <div class="field__label">Empresas involucradas</div> <div class="field__items"> <div class="field__item"><div class="paragraph-formatter"><div class="paragraph-info"></div> <div class="paragraph-summary"><div class="paragraphs-collapsed-description"></div></div> </div> </div> </div> </div> <div class="field field--name-field-operacion-secundaria field--type-boolean field--label-above"> <div class="field__label">Operacion secundaria</div> <div class="field__item">Off</div> </div> <div class="field field--name-field-operacion-principal field--type-boolean field--label-above"> <div class="field__label">Operación Principal</div> <div class="field__item">Off</div> </div> <div class="field field--name-field-publicacion-desde-br field--type-boolean field--label-above"> <div class="field__label">Publicacion desde el portal BR</div> <div class="field__item">Off</div> </div> <a href="/taxonomy/term/3394" hreflang="en">In-house LexLatin</a>, <a href="/taxonomy/term/3367" hreflang="en">Abogados in-house</a>, <a href="/taxonomy/term/1520" hreflang="en">propiedad intelectual</a> <div class="field field--name-field-noticia-principal field--type-boolean field--label-above"> <div class="field__label">Noticia Principal</div> <div class="field__item">Off</div> </div> <div class="field field--name-field-bloque-de-4-noticias field--type-boolean field--label-above"> <div class="field__label">Bloque de 4 Noticias (debajo de la noticia principal)</div> <div class="field__item">On</div> </div> Wed, 26 Jan 2022 19:12:11 +0000 Ana Karen de la Torre 93159 at El desarrollo fintech en Latinoamérica 24184k /opinion/desarrollo-fintech-en-latinoamerica <span class="field field--name-title field--type-string field--label-hidden">El desarrollo fintech en Latinoamérica</span> <div class="field field--name-field-subtitle field--type-string field--label-hidden field__item">La situación en Latinoamérica nunca fue tan prometedora en relación con la cantidad de empresas de tecnofinanzas que existen en el mercado.</div> <span class="field field--name-uid field--type-entity-reference field--label-hidden"><span lang="" about="//385" typeof="schema:Person" property="schema:name" datatype="" content="Ana Karen de la Torre" xml:lang="">Ana Karen de l…</span></span> <span class="field field--name-created field--type-created field--label-hidden">Wed, 03/11/2021 - 14:49</span> <div class="field__item"> <img fetchpriority="high" src="/sites/default/files/2021-11/fintech-unsplash-blake-wisz.jpg" width="845" height="475" alt="Los problemas radican en la poca o nula regulación que muchas veces estas empresas tienen, lo que puede llevar a abusos para los consumidores. / Unsplash, Bake Wisz." typeof="foaf:Image" /> </div> <div class="field field--name-field-autor-del-articulo-de-opin field--type-string field--label-inline"> <div class="field__label">Autor del artículo de opinión</div> <div class="field__item">Diego Ignacio Gómez M.</div> </div> <div class="field field--name-field-foto-autor-del-articulo-de field--type-image field--label-hidden field__item"> <img src="/sites/default/files/styles/280x280/public/2021-11/Diego_Ignacio_Gomez.jpeg?itok=r-xiY67k" width="280" height="280" alt="Diego Ignacio Gómez M." typeof="foaf:Image" class="image-style-_80x280" /> </div> <div class="clearfix text-formatted field field--name-body field--type-text-with-summary field--label-hidden field__item"><p><span style="line-height:30px;"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;"><a href="/taxonomy/term/78" target="_blank"><strong><i>Fintech</i></strong></a> es el acrónimo con el que se nombra a las empresas de finanzas y tecnología. Este nombre, tan antiguo en el mercado y que puede encontrarse en publicaciones desde 1950, está muy en boga hoy en día. </span></span></span></p> <p><span style="line-height:30px;"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;">Es el símbolo del desarrollo de ideas creativas aplicadas a la cotidianidad del consumidor, esto a través de un conjunto de innovaciones que tienen por objeto prestar servicios donde los bancos e instituciones financieras no llegaban o, si lo hacían, lo hacían con deficiencias y a mayores costos. </span></span></span></p> <p><span style="line-height:30px;"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;">Se entienden como empresas que, por medio de <i>softwares</i> u otra tecnología, entregan un servicio financiero y que colaboran, con eficiencia, a mover dinero de un lugar a otro, innovando y simplificando los procesos de operación de los mercados financieros. En sus orígenes, cambiaron radicalmente la vida de los consumidores, lo que impulsó la integración de los servicios financieros (uso de tarjetas de crédito, por ejemplo) en sectores masivos de la población, el análisis de datos y nuevas formas de evaluar riesgos. </span></span></span></p> <p><span style="line-height:30px;"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;">Hoy, son un importante actor en la industria a nivel global. Además de su importancia en la vida de las personas, con la pandemia y la digitalización de los servicios, es innegable que hubo una aceleración de estas empresas, fomentando la información y movilidad de datos, lo que al final, se traduce en un ecosistema financiero que promueve el crecimiento económico.</span></span></span></p> <hr /> <p><span style="line-height:30px;"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;"><strong>Te puede interesar: <a href="/opinion/tendencias-legales-latinoamerica-in-house" target="_blank">¿Cuáles son las tendencias del mercado legal latinoamericano?</a></strong></span></span></span></p> <hr /> <h2><span style="line-height:30px;"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;"><b>El mercado latinoamericano</b></span></span></span></h2> <p><span style="line-height:30px;"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;">La situación en Latinoamérica nunca fue tan prometedora en relación con la cantidad de empresas de tecnofinanzas que existen en el mercado. Estos servicios se desarrollan a través de análisis predictivos y/o inteligencia artificial. Se definen comportamientos y se ofrecen servicios de forma casi instantánea para los consumidores. La diversidad de negocios se comprende, por mencionar algunos, de contratos inteligentes, criptomonedas, <i>open banking</i>,<i> Insurtech</i>, <i>Unbanked</i>, ciberseguridad, entre otras.</span></span></span></p> <p><span style="line-height:30px;"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;">Las fintech vinieron a modificar el mercado que antes era exclusivamente de los bancos y que estaba garantizado para ellos. Estos, han perdido la confianza entre los consumidores, ya que, con el pasar del tiempo y con el uso de diferentes productos y servicios ofrecidos por ellos, se vieron enfrentados con diversas trabas, procedimientos infinitos, contratos extremadamente leoninos, falta de negociación aduciendo —muchas veces— que son reglas de la autoridad o “políticas del Banco”, así como plazos extensos de respuestas y burocracia en general. Esa ineficiencia y asimetría, estimuló el brote de nuevas ideas que ofrecieran una opción con procesos más rápidos, eficientes y a costos menores. </span></span></span></p> <p><span style="line-height:30px;"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;">Los clientes están más empoderados y toman decisiones de consumo más radicales, al tener mayor oferta de servicios. Están dejando los antiguos y arcaicos bancos. Las fintech hoy en día, están en el epicentro de las noticias y son, de hecho, un activo que aporta valor a las sociedades en que participan, ya que tienen el objetivo social de incluir a nuevos clientes en la economía digital, a través de una mirada más humana y práctica en el servicio al cliente. Esto se refleja no solo en su servicio, sino también el apoyo para personas que quieren impulsar su negocio, o para pequeñas empresas. </span></span></span></p> <p><span style="line-height:30px;"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;">Las fintech vienen a pelear por una parte del <i>marketshare</i> y con tecnologías disruptivas, aliadas a un gran volumen de operaciones, transforman y crean nuevos mercados y targets de clientes. Este tipo de empresas, al tener escalabilidad acelerada, generalmente deben ir a la vanguardia de la industria con sus servicios, lo que hace que el mercado mejore como un todo, amenazando a las industrias tradicionales al prestar servicios más ágiles, a través de un aumento de tecnología y la simplificación de procesos. Esto, inevitablemente, beneficia al consumidor.</span></span></span></p> <h2><span style="line-height:30px;"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;"><b>Beneficios al consumidor</b></span></span></span></h2> <p><span style="line-height:30px;"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;">Algunas características que hacen que las fintech sean positivas son:</span></span></span></p> <ul> <li><span style="line-height:30px;"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;">Mejoran la eficiencia y procesos de las transacciones, simplificando la burocracia;</span></span></span></li> <li><span style="line-height:30px;"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;">Mejor nivel de información;</span></span></span></li> <li><span style="line-height:30px;"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;">Servicios/productos<i> tailor-made</i> para el cliente;</span></span></span></li> <li><span style="line-height:30px;"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;">Mayor oferta de servicios iguales y diferenciados, lo que aumenta la competencia;</span></span></span></li> <li><span style="line-height:30px;"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;">Distribución de información homogénea;</span></span></span></li> <li><span style="line-height:30px;"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;">Seguridad;</span></span></span></li> <li><span style="line-height:30px;"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;">Modelos ágiles y adaptables;</span></span></span></li> <li><span style="line-height:30px;"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;">Costos más bajos;</span></span></span></li> <li><span style="line-height:30px;"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;">Creación de nuevos mercados;</span></span></span></li> <li><span style="line-height:30px;"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;">Mejoría en la experiencia del consumidor; </span></span></span></li> <li><span style="line-height:30px;"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;">Inclusión de nuevos clientes a la economía digital;</span></span></span></li> <li><span style="line-height:30px;"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;">Simplificación en las condiciones contractuales.</span></span></span></li> </ul> <p><span style="line-height:30px;"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;">En la otra cara de la moneda, los problemas radican en la poca o nula regulación que muchas veces estas empresas tienen, lo que puede llevar a la existencia de abusos con los consumidores. Muchas empresas por el sólo deseo de ganar escalabilidad del mercado o ser vendidas a grandes fondos se endeudan en etapas inmaduras y terminan mudando su <i>core business</i>, lo que puede perjudicar al consumidor.</span></span></span></p> <hr /> <p class="text-align-center"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;"><a href="https://es.surveymonkey.com/r/dinamicas-trabajo-LL-TR" target="_blank"><strong>¿Cómo están cambiando las dinámicas de trabajo en las firmas? Si eres de México, Colombia o Centroamérica ¡Esta encuesta es para ti! Participa y recibe los resultados en informe.</strong></a></span></span></p> <hr /> <h2><span style="line-height:30px;"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;"><b>Regulación</b></span></span></span></h2> <p><span style="line-height:30px;"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;">Diferentes reguladores están atentos para </span></span></span>—<span style="line-height:30px;"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;">intentar</span></span></span>—<span style="line-height:30px;"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;"> ir un paso adelante (porque las fintech siempre, o casi siempre, están en la vanguardia) y buscar regular los nuevos mercados que esta industria crea, siendo una preocupación para los gobiernos donde están insertadas. </span></span></span></p> <p><span style="line-height:30px;"><span style="font-size: 16px; font-family: Verdana, Geneva, sans-serif;">No obstante de la rapidez con que estas empresas crean valor, el lento cambio normativo impacta al colocar reglamentaciones generales, estáticas y que, lamentablemente, no se publican de manera ordenada sino</span></span><span style="line-height:30px;"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;"> que pueden haber sido impulsadas </span></span></span><span style="line-height:30px;"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;">por grupos de presión. En consecuencia, <a href="/taxonomy/term/79" target="_blank">los legisladores terminan por crear leyes que no son armónicas entre ellas</a>, no existiendo políticas públicas de inclusión financiera. Hemos visto, en la región, proyectos y leyes nuevas de fintech que no están alineadas con un marco general de prevención de fraudes/ciberseguridad, consolidación y protección de datos por nombrar algunas, lo que se traduce  en que la regulación nazca desfasada o sea insuficiente. </span></span></span></p> <p><span style="line-height:30px;"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;">El mercado latinoamericano de fintech, aún cuando es muy dinámico, es relativamente incipiente. Como la región no está tan actualizada con relación a las regiones más desarrolladas, existe bastante espacio para replicar o innovar. Por lo anterior, en los últimos años ha habido una explosión de diferentes actores que han puesto al mercado de la Latinoamérica en un evidente remate público de productos y servicios para llegar a mercados desatendidos, existiendo una verdadera carrera entre las empresas para captar más volumen y  “apoderarse” del deseado “<i>marketshare”</i> de segmentos específicos de mercados/clientes. </span></span></span></p> <p><span style="line-height:30px;"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;">Desde mi perspectiva, el futuro para las Fintech traerá un desarrollo sin precedentes en la creación de diferentes productos de la más diversa índole para los consumidores en la región lo que hará que emerjan nuevas ideas disruptivas, creando nuevos canales de comercialización y nuevas formas de hacer negocios, en el que le serán ofrecidos a los consumidores productos a medida, más eficientes y baratos.</span></span></span></p> <p><span style="line-height:30px;"><em><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;"><strong>*Diego Ignacio Gómez M.</strong> es abogado de la Universidad de los Andes (Chile) y LLM. FGV (Brasil). Trabajó en estudios de abogados en Chile y Brasil, y en empresas multinacionales líderes en sus áreas para la región. Actualmente trabaja como in-house en FIS, la fintech más grande del mundo, donde tiene su foco de práctica en México y Latam.</span></span></em></span></p> </div> <section class="field field--name-comment field--type-comment field--label-hidden comment-wrapper"> <h2 class="title comment-form__title">Add new comment</h2> <drupal-render-placeholder callback="comment.lazy_builders:renderForm" arguments="0=node&1=90133&2=comment&3=comment" token="Da8OvVSbfNtUCOzqIBS_sv_JaQos_8mdWPqXuV_clxw"></drupal-render-placeholder> </section> <span class="a2a_kit a2a_kit_size_32 addtoany_list" data-a2a-url="/opinion/desarrollo-fintech-en-latinoamerica" data-a2a-title="El desarrollo fintech en Latinoamérica"><p style="font-size: 16px;margin-top: 2%; font-weight: bold;">Compartir en RRSS</p><div class="a2a_kit a2a_kit_size_32 a2a_default_style"><a class="a2a_button_facebook"></a><a class="a2a_button_linkedin"></a><a class="a2a_button_twitter"><img src="/sites/default/files/media-icons/icon-twitterx-color.svg" border="0" alt="X" style="width:38px; height:38px" /></a><a class="a2a_button_whatsapp"></a></div></span><hr /><i>Para recibir nuestro boletín diario,<br /><a href="/menu-de-boletines" target="_blank">¡suscríbete aquí!</a></i> <div class="field field--name-field-empresas-involucradas field--type-entity-reference-revisions field--label-above"> <div class="field__label">Empresas involucradas</div> <div class="field__items"> <div class="field__item"><div class="paragraph-formatter"><div class="paragraph-info"></div> <div class="paragraph-summary"><div class="paragraphs-collapsed-description"></div></div> </div> </div> </div> </div> <div class="field field--name-field-operacion-secundaria field--type-boolean field--label-above"> <div class="field__label">Operacion secundaria</div> <div class="field__item">Off</div> </div> <div class="field field--name-field-operacion-principal field--type-boolean field--label-above"> <div class="field__label">Operación Principal</div> <div class="field__item">Off</div> </div> <div class="field field--name-field-publicacion-desde-br field--type-boolean field--label-above"> <div class="field__label">Publicacion desde el portal BR</div> <div class="field__item">Off</div> </div> <a href="/taxonomy/term/3367" hreflang="en">Abogados in-house</a>, <a href="/taxonomy/term/3394" hreflang="en">In-house LexLatin</a>, <a href="/taxonomy/term/2614" hreflang="en">Latinoamérica</a>, <a href="/taxonomy/term/79" hreflang="en">ley fintech</a>, <a href="/taxonomy/term/78" hreflang="en">fintech</a> <div class="field field--name-field-noticia-principal field--type-boolean field--label-above"> <div class="field__label">Noticia Principal</div> <div class="field__item">Off</div> </div> <div class="field field--name-field-bloque-de-4-noticias field--type-boolean field--label-above"> <div class="field__label">Bloque de 4 Noticias (debajo de la noticia principal)</div> <div class="field__item">Off</div> </div> Wed, 03 Nov 2021 18:49:25 +0000 Ana Karen de la Torre 90133 at Colombia y la transición energética 51305i una de las adquisiciones más importantes del sector /entrevistas/colombia-transicion-energetica-adquisicion-mas-importante-sector <span class="field field--name-title field--type-string field--label-hidden">Colombia y la transición energética: una de las adquisiciones más importantes del sector</span> <div class="field field--name-field-subtitle field--type-string field--label-hidden field__item">Andrés Ramón Rodríguez Gómez, abogado in-house, habla del desafío y del impacto de la compra de 51,4 % de ISA por la estatal Ecopetrol.</div> <span class="field field--name-uid field--type-entity-reference field--label-hidden"><span lang="" about="//26" typeof="schema:Person" property="schema:name" datatype="" xml:lang="">Ingrid Rojas1</span></span> <span class="field field--name-created field--type-created field--label-hidden">Fri, 22/10/2021 - 12:35</span> <div class="field__item"> <img fetchpriority="high" src="/sites/default/files/2021-10/andres_rodriguez_principal.jpg" width="845" height="475" alt="Rodríguez Gómez es abogado y tiene una maestría en Derecho Energético, Arbitraje Internacional y Derecho Ambiental" typeof="foaf:Image" /> </div> <div class="clearfix text-formatted field field--name-body field--type-text-with-summary field--label-hidden field__item"><p><span style="line-height:30px;"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;">Hace apenas unos meses, en agosto de este año, al comprar la participación del Ministerio de Hacienda y Crédito Público (51,4 %), <a href="/noticias/ecopetrol-se-convierte-en-el-mayor-accionista-de-isa-en-colombia" target="_blank"><b>Ecopetrol</b>, la petrolera estatal colombiana, se convirtió en el mayor accionista del Grupo ISA (Interconexión Eléctrica)</a>, organismo descentralizado que dirige al sistema eléctrico del país y que tiene operaciones en Chile, Argentina, Brasil, Perú y Bolivia. Esta es una de las adquisiciones más importantes del país, con una valoración superior a <b>3.672 millones de dólares.</b> Representa un eslabón de la transición energética.</span></span></span></p> <figure role="group" class="caption caption-div embedded-entity align-right"> <div alt="Andrés Ramón Rodríguez Gómez " data-embed-button="file_browser" data-entity-embed-display="image:image" data-entity-embed-display-settings="imagenes_dentro_de_contenido" data-entity-type="file" data-entity-uuid="5c04a66f-0308-4f84-9971-d156a1810c5b" data-langcode="en" title="Andrés Ramón Rodríguez Gómez "> <img alt="Andrés Ramón Rodríguez Gómez " class="image-style-imagenes-dentro-de-contenido" src="/sites/default/files/styles/imagenes_dentro_de_contenido/public/andres_rodriguez_1_1.jpg?itok=WPOqzdNe" title="Andrés Ramón Rodríguez Gómez " typeof="foaf:Image" /> </div> <figcaption>Andrés Ramón Rodríguez Gómez</figcaption> </figure> <p><span style="line-height:30px;"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;">En esta operación, <strong>María Paula Camacho</strong>, <strong>Diana Silva</strong> y <strong>Andrés Ramón Rodríguez</strong> participaron como asesores <i>in-house</i> de la petrolera. Al respecto, <strong>LexLatin</strong> entrevistó a <b>Andrés Ramón Rodríguez Gómez</b>, quien es abogado de <a href="/taxonomy/term/3325" target="_blank"><strong>Ecopetrol</strong></a> desde 2017 y habló, <b>a título personal</b>, sobre los aspectos operativos de esta adquisición.</span></span></span></p> <p><span style="line-height:30px;"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;">El desafío, a decir del abogado, era garantizar una comunicación efectiva entre las partes, considerando la cantidad de interlocutores involucrados, además del flujo de información y, por supuesto, la necesidad de proveer e implementar el marco contractual que garantizara la negociación y a la vez la protegiera. </span></span></span></p> <p><span style="line-height:30px;"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;">En su análisis sobre la transacción, <b>Andrés Ramón Rodríguez Gómez </b>comenta que<b> </b>se trata de un paso fundamental de ISA: </span></span></span></p> <blockquote> <p><span style="line-height:30px;"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;">“Cumple con lo que la compañía ha destacado como los cuatro ejes necesarios para responder a la transición energética: competitividad, diversificación, descarbonización y sostenibilidad. Esta operación aporta significativamente a la consolidación y a la experiencia de los equipos de trabajo de Ecopetrol”.</span></span></span></p> </blockquote> <p><span style="line-height:30px;"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;">En 10 años de carrera, <b>Rodríguez Gómez</b> ha pasado por los bufetes colombianos Brigard Urrutia y Gómez-Pinzón Zuleta (actualmente Gómez-Pinzón Abogados), y por la firma internacional Chadbourne & Parke, ahora Norton Rose Fulbright, en su oficina de Nueva York. Obtuvo el título en la Pontificia Universidad Javeriana de Bogotá (2011) y tiene una Maestría (LL.M) en Derecho Energético, Arbitraje Internacional y Derecho Ambiental por The University of Texas School of Law (2016).</span></span></span></p> <h2 class="text-align-center" style="margin: 0cm 0cm 8pt; -webkit-text-stroke-width: 0px;"><span style="line-height:30px;"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;"><span style="color:#222222"><span style="font-style:normal"><span style="font-variant-ligatures:normal"><span style="font-variant-caps:normal"><span style="font-weight:400"><span style="letter-spacing:normal"><span style="orphans:2"><span style="text-transform:none"><span style="white-space:normal"><span style="widows:2"><span style="word-spacing:0px"><span style="background-color:#ffffff"><span style="text-decoration-thickness:initial"><span style="text-decoration-style:initial"><span style="text-decoration-color:initial"><b><span lang="ES-VE" xml:lang="ES-VE" xml:lang="ES-VE"><span style="color:black">Colombia y sus discusiones energéticas</span></span></b></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></h2> <p style="margin:0cm 0cm 8pt; -webkit-text-stroke-width:0px"><span style="line-height:30px;"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;"><span style="color:#222222"><span style="font-style:normal"><span style="font-variant-ligatures:normal"><span style="font-variant-caps:normal"><span style="font-weight:400"><span style="letter-spacing:normal"><span style="orphans:2"><span style="text-transform:none"><span style="white-space:normal"><span style="widows:2"><span style="word-spacing:0px"><span style="background-color:#ffffff"><span style="text-decoration-thickness:initial"><span style="text-decoration-style:initial"><span style="text-decoration-color:initial"><span lang="ES-VE" xml:lang="ES-VE" xml:lang="ES-VE"><span style="color:black">Consultado sobre aspectos regulatorios y cambios que pudieron afectar la transacción, el especialista en derecho energético comentó que el contexto para el sector estará marcado por las <strong>elecciones presidenciales del próximo año</strong> y las políticas que adopte el gobierno entrante, de tal forma que se </span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span><span style="line-height:30px;"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;"><span style="color:#222222"><span style="font-style:normal"><span style="font-variant-ligatures:normal"><span style="font-variant-caps:normal"><span style="font-weight:400"><span style="letter-spacing:normal"><span style="orphans:2"><span style="text-transform:none"><span style="white-space:normal"><span style="widows:2"><span style="word-spacing:0px"><span style="background-color:#ffffff"><span style="text-decoration-thickness:initial"><span style="text-decoration-style:initial"><span style="text-decoration-color:initial"><span lang="ES-VE" xml:lang="ES-VE" xml:lang="ES-VE"><span style="color:black">deberá monitorear de cerca los debates, ya recurrentes, sobre <strong>diversificación energética</strong>, para determinar su impacto en las operaciones de la compañía. </span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></p> <blockquote> <p style="margin:0cm 0cm 8pt; -webkit-text-stroke-width:0px"><span style="line-height:30px;"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;"><span style="color:#222222"><span style="font-style:normal"><span style="font-variant-ligatures:normal"><span style="font-variant-caps:normal"><span style="font-weight:400"><span style="letter-spacing:normal"><span style="orphans:2"><span style="text-transform:none"><span style="white-space:normal"><span style="widows:2"><span style="word-spacing:0px"><span style="background-color:#ffffff"><span style="text-decoration-thickness:initial"><span style="text-decoration-style:initial"><span style="text-decoration-color:initial"><span lang="ES-VE" xml:lang="ES-VE" xml:lang="ES-VE"><span style="color:black">"Particularmente, habrá que seguir los desarrollos que pueda tener la <a href="https://dapre.presidencia.gov.co/normativa/normativa/LEY%202099%20DEL%2010%20DE%20JULIO%20DE%202021.pdf" target="_blank">Ley 2099 de 2021, conocida como Ley para la Transición Energética</a>, así como la hoja de ruta que trazó recientemente la Misión de Transformación Energética, donde se destaca el hidrógeno y el almacenamiento de energía como nuevos focos de negocio".</span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></p> </blockquote> <p style="margin:0cm 0cm 8pt; -webkit-text-stroke-width:0px"><span style="line-height:30px;"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;"><span style="color:#222222"><span style="font-style:normal"><span style="font-variant-ligatures:normal"><span style="font-variant-caps:normal"><span style="font-weight:400"><span style="letter-spacing:normal"><span style="orphans:2"><span style="text-transform:none"><span style="white-space:normal"><span style="widows:2"><span style="word-spacing:0px"><span style="background-color:#ffffff"><span style="text-decoration-thickness:initial"><span style="text-decoration-style:initial"><span style="text-decoration-color:initial"><span lang="ES-VE" xml:lang="ES-VE" xml:lang="ES-VE"><span style="color:black">Al referirse al impacto de la transacción para Colombia, parafrasea al ministro de Hacienda y Crédito Público, <strong>José Manuel Restrepo</strong>, para quien la transacción en comento contribuye al propósito de "lograr la sostenibilidad social, sostenibilidad fiscal, crecimiento y reactivación económica”, elementos que —según <strong>Rodríguez Gómez</strong>— no son de menor importancia al considerar el contexto de la pandemia y la pérdida de grado de inversión que sufrió el país en julio pasado.</span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></p> <h3 style="margin: 0cm 0cm 8pt; -webkit-text-stroke-width: 0px;"><span style="line-height:30px;"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;"><span style="color:#222222"><span style="font-style:normal"><span style="font-variant-ligatures:normal"><span style="font-variant-caps:normal"><span style="font-weight:400"><span style="letter-spacing:normal"><span style="orphans:2"><span style="text-transform:none"><span style="white-space:normal"><span style="widows:2"><span style="word-spacing:0px"><span style="background-color:#ffffff"><span style="text-decoration-thickness:initial"><span style="text-decoration-style:initial"><span style="text-decoration-color:initial"><b><span lang="ES-VE" xml:lang="ES-VE" xml:lang="ES-VE"><span style="color:black">¿Qué representa ISA para Ecopetrol?</span></span></b></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></h3> <p align="left" style="margin:0cm 0cm 8pt; -webkit-text-stroke-width:0px"><span style="line-height:30px;"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;"><span style="color:#222222"><span style="font-style:normal"><span style="font-variant-ligatures:normal"><span style="font-variant-caps:normal"><span style="font-weight:400"><span style="letter-spacing:normal"><span style="orphans:2"><span style="text-transform:none"><span style="white-space:normal"><span style="widows:2"><span style="word-spacing:0px"><span style="background-color:#ffffff"><span style="text-decoration-thickness:initial"><span style="text-decoration-style:initial"><span style="text-decoration-color:initial"><span lang="ES-VE" xml:lang="ES-VE" xml:lang="ES-VE"><span style="color:black">Distinguiría los efectos en dos categorías: primero, la adquisición de ISA le permite a Ecopetrol convertirse en un conglomerado líder en la transición energética, que además integra diferentes negocios asociados al sector energético. En segundo lugar, hay un efecto sobre los accionistas de las dos compañías. </span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></p> <p align="left" style="margin:0cm 0cm 8pt; -webkit-text-stroke-width:0px"><span style="line-height:30px;"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;"><span style="color:#222222"><span style="font-style:normal"><span style="font-variant-ligatures:normal"><span style="font-variant-caps:normal"><span style="font-weight:400"><span style="letter-spacing:normal"><span style="orphans:2"><span style="text-transform:none"><span style="white-space:normal"><span style="widows:2"><span style="word-spacing:0px"><span style="background-color:#ffffff"><span style="text-decoration-thickness:initial"><span style="text-decoration-style:initial"><span style="text-decoration-color:initial"><span lang="ES-VE" xml:lang="ES-VE" xml:lang="ES-VE"><span style="color:black">Las dos compañías tendrán más oportunidades de crecimiento. Adicionalmente, para Ecopetrol la nueva participación en ISA le permitirá a sus accionistas tener un interés en una empresa sólida, clave para la transición energética, con un portafolio diverso e importante, además de un gobierno corporativo que siempre se ha destacado por su solidez.</span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></p> <hr /> <p><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;">¿Cuál será el futuro de las firmas legales? ¡Sé parte de la discusión! <strong><a href="https://us02web.zoom.us/webinar//4216355041792/WN_RqZ6kBCcTKGcJtHGq3g6AA">Regístrate ahora</a> en nuestro Debate LexLatin -Thomson Reuters.</strong></span></span></p> <hr /> <h2 class="text-align-center" style="margin: 0cm 0cm 8pt; -webkit-text-stroke-width: 0px;"><span style="line-height:30px;"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;"><span style="color:#222222"><span style="font-style:normal"><span style="font-variant-ligatures:normal"><span style="font-variant-caps:normal"><span style="font-weight:400"><span style="letter-spacing:normal"><span style="orphans:2"><span style="text-transform:none"><span style="white-space:normal"><span style="widows:2"><span style="word-spacing:0px"><span style="background-color:#ffffff"><span style="text-decoration-thickness:initial"><span style="text-decoration-style:initial"><span style="text-decoration-color:initial"><b><span lang="ES-VE" xml:lang="ES-VE" xml:lang="ES-VE"><span style="color:black">El nuevo rol de los <em>in-house </em></span></span></b></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></h2> <h3 style="margin: 0cm 0cm 8pt; -webkit-text-stroke-width: 0px;"><span style="line-height:30px;"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;"><span style="color:#222222"><span style="font-style:normal"><span style="font-variant-ligatures:normal"><span style="font-variant-caps:normal"><span style="font-weight:400"><span style="letter-spacing:normal"><span style="orphans:2"><span style="text-transform:none"><span style="white-space:normal"><span style="widows:2"><span style="word-spacing:0px"><span style="background-color:#ffffff"><span style="text-decoration-thickness:initial"><span style="text-decoration-style:initial"><span style="text-decoration-color:initial"><b><span lang="ES-VE" xml:lang="ES-VE" xml:lang="ES-VE"><span style="color:black">¿Cómo se adapta al proceso de transformación digital que se vive en el área legal?, ¿cómo se vive ese proceso en Ecopetrol?</span></span></b></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></h3> <p style="margin:0cm 0cm 8pt; -webkit-text-stroke-width:0px"><span style="line-height:30px;"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;"><span style="color:#222222"><span style="font-style:normal"><span style="font-variant-ligatures:normal"><span style="font-variant-caps:normal"><span style="font-weight:400"><span style="letter-spacing:normal"><span style="orphans:2"><span style="text-transform:none"><span style="white-space:normal"><span style="widows:2"><span style="word-spacing:0px"><span style="background-color:#ffffff"><span style="text-decoration-thickness:initial"><span style="text-decoration-style:initial"><span style="text-decoration-color:initial"><span lang="ES-VE" xml:lang="ES-VE" xml:lang="ES-VE"><span style="color:black">Comienzo por la segunda pregunta. Ecopetrol ha implementado un ambicioso plan en materia de transformación digital de la cual, la vicepresidencia jurídica no ha sido ajena. El área liderada por su vicepresidente jurídico ha puesto a disposición de los abogados del negocio herramientas de inteligencia artificial y robótica, entre otros. Dicho lo anterior, la adaptación ha sido fácil.</span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></p> <h3 style="margin: 0cm 0cm 8pt; -webkit-text-stroke-width: 0px;"><span style="line-height:30px;"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;"><span style="color:#222222"><span style="font-style:normal"><span style="font-variant-ligatures:normal"><span style="font-variant-caps:normal"><span style="font-weight:400"><span style="letter-spacing:normal"><span style="orphans:2"><span style="text-transform:none"><span style="white-space:normal"><span style="widows:2"><span style="word-spacing:0px"><span style="background-color:#ffffff"><span style="text-decoration-thickness:initial"><span style="text-decoration-style:initial"><span style="text-decoration-color:initial"><b><span lang="ES-VE" xml:lang="ES-VE" xml:lang="ES-VE"><span style="color:black">¿Cómo ha impactado la pandemia su trabajo?</span></span></b></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></h3> <p style="margin:0cm 0cm 8pt; -webkit-text-stroke-width:0px"><span style="line-height:30px;"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;"><span style="color:#222222"><span style="font-style:normal"><span style="font-variant-ligatures:normal"><span style="font-variant-caps:normal"><span style="font-weight:400"><span style="letter-spacing:normal"><span style="orphans:2"><span style="text-transform:none"><span style="white-space:normal"><span style="widows:2"><span style="word-spacing:0px"><span style="background-color:#ffffff"><span style="text-decoration-thickness:initial"><span style="text-decoration-style:initial"><span style="text-decoration-color:initial"><span lang="ES-VE" xml:lang="ES-VE" xml:lang="ES-VE"><span style="color:black">Impuso la necesidad de establecer e implementar, con mayor rigor, cierta disciplina para separar los espacios laborales de los personales.</span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></p> <h3 style="margin: 0cm 0cm 8pt; -webkit-text-stroke-width: 0px;"><span style="line-height:30px;"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;"><span style="color:#222222"><span style="font-style:normal"><span style="font-variant-ligatures:normal"><span style="font-variant-caps:normal"><span style="font-weight:400"><span style="letter-spacing:normal"><span style="orphans:2"><span style="text-transform:none"><span style="white-space:normal"><span style="widows:2"><span style="word-spacing:0px"><span style="background-color:#ffffff"><span style="text-decoration-thickness:initial"><span style="text-decoration-style:initial"><span style="text-decoration-color:initial"><b><span lang="ES-VE" xml:lang="ES-VE" xml:lang="ES-VE"><span style="color:black">¿Qué relevancia tiene el cargo de abogado <em>in-house </em>hoy en día?</span></span></b></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></h3> <p style="margin:0cm 0cm 8pt; -webkit-text-stroke-width:0px"><span style="line-height:30px;"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;"><span style="color:#222222"><span style="font-style:normal"><span style="font-variant-ligatures:normal"><span style="font-variant-caps:normal"><span style="font-weight:400"><span style="letter-spacing:normal"><span style="orphans:2"><span style="text-transform:none"><span style="white-space:normal"><span style="widows:2"><span style="word-spacing:0px"><span style="background-color:#ffffff"><span style="text-decoration-thickness:initial"><span style="text-decoration-style:initial"><span style="text-decoration-color:initial"><span lang="ES-VE" xml:lang="ES-VE" xml:lang="ES-VE"><span style="color:black">Creo que la relevancia radica en que somos gestores de confianza. Por supuesto, la confianza es un valor inherente al ejercicio del derecho. Creo que, en el caso del asesor interno, de manera especial, se puede llegar a tener una relación más estrecha con el cliente por tres motivos: </span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></p> <ol> <li style="margin: 0cm 0cm 8pt; -webkit-text-stroke-width: 0px;"><span style="line-height:30px;"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;"><span style="color:#222222"><span style="font-style:normal"><span style="font-variant-ligatures:normal"><span style="font-variant-caps:normal"><span style="font-weight:400"><span style="letter-spacing:normal"><span style="orphans:2"><span style="text-transform:none"><span style="white-space:normal"><span style="widows:2"><span style="word-spacing:0px"><span style="background-color:#ffffff"><span style="text-decoration-thickness:initial"><span style="text-decoration-style:initial"><span style="text-decoration-color:initial"><span lang="ES-VE" xml:lang="ES-VE" xml:lang="ES-VE"><span style="color:black">El abogado <em>in-house</em>, independiente de su especialidad, es el abogado del negocio, no solo de un área de práctica. </span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></li> <li style="margin: 0cm 0cm 8pt; -webkit-text-stroke-width: 0px;"><span style="line-height:30px;"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;"><span style="color:#222222"><span style="font-style:normal"><span style="font-variant-ligatures:normal"><span style="font-variant-caps:normal"><span style="font-weight:400"><span style="letter-spacing:normal"><span style="orphans:2"><span style="text-transform:none"><span style="white-space:normal"><span style="widows:2"><span style="word-spacing:0px"><span style="background-color:#ffffff"><span style="text-decoration-thickness:initial"><span style="text-decoration-style:initial"><span style="text-decoration-color:initial"><span lang="ES-VE" xml:lang="ES-VE" xml:lang="ES-VE"><span style="color:black">El abogado <em>in-house</em> es el primer llamado por los clientes internos, aún más en situaciones urgentes, donde no hay tiempo de negociar honorarios o siquiera ar al asesor externo. </span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></li> <li style="margin: 0cm 0cm 8pt; -webkit-text-stroke-width: 0px;"><span style="line-height:30px;"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;"><span style="color:#222222"><span style="font-style:normal"><span style="font-variant-ligatures:normal"><span style="font-variant-caps:normal"><span style="font-weight:400"><span style="letter-spacing:normal"><span style="orphans:2"><span style="text-transform:none"><span style="white-space:normal"><span style="widows:2"><span style="word-spacing:0px"><span style="background-color:#ffffff"><span style="text-decoration-thickness:initial"><span style="text-decoration-style:initial"><span style="text-decoration-color:initial"><span lang="ES-VE" xml:lang="ES-VE" xml:lang="ES-VE"><span style="color:black">El abogado interno es colega de trabajo, independientemente de la profesión de su cliente. </span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></li> </ol> <p style="margin: 0cm 0cm 8pt; -webkit-text-stroke-width: 0px;"><span style="line-height:30px;"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;"><span style="color:#222222"><span style="font-style:normal"><span style="font-variant-ligatures:normal"><span style="font-variant-caps:normal"><span style="font-weight:400"><span style="letter-spacing:normal"><span style="orphans:2"><span style="text-transform:none"><span style="white-space:normal"><span style="widows:2"><span style="word-spacing:0px"><span style="background-color:#ffffff"><span style="text-decoration-thickness:initial"><span style="text-decoration-style:initial"><span style="text-decoration-color:initial"><span lang="ES-VE" xml:lang="ES-VE" xml:lang="ES-VE"><span style="color:black">Además, cabría mencionar que los abogados <em>in-house</em>, ulteriormente y por regla general, validan lo que los asesores externos conceptúan. En todos estos escenarios los abogados internos son quienes proporcionan confianza a sus clientes para proceder o no de determinada manera, bien sea por el mayor conocimiento del negocio, la compañía o la proximidad al cliente.</span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></p> <h3 style="margin: 0cm 0cm 8pt; -webkit-text-stroke-width: 0px;"><span style="line-height:30px;"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;"><span style="color:#222222"><span style="font-style:normal"><span style="font-variant-ligatures:normal"><span style="font-variant-caps:normal"><span style="font-weight:400"><span style="letter-spacing:normal"><span style="orphans:2"><span style="text-transform:none"><span style="white-space:normal"><span style="widows:2"><span style="word-spacing:0px"><span style="background-color:#ffffff"><span style="text-decoration-thickness:initial"><span style="text-decoration-style:initial"><span style="text-decoration-color:initial"><b><span lang="ES-VE" xml:lang="ES-VE" xml:lang="ES-VE"><span style="color:black">¿Qué experiencia ha ganado ejerciendo este rol?</span></span></b></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></h3> <p style="margin:0cm 0cm 8pt; -webkit-text-stroke-width:0px"><span style="line-height:30px;"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;"><span style="color:#222222"><span style="font-style:normal"><span style="font-variant-ligatures:normal"><span style="font-variant-caps:normal"><span style="font-weight:400"><span style="letter-spacing:normal"><span style="orphans:2"><span style="text-transform:none"><span style="white-space:normal"><span style="widows:2"><span style="word-spacing:0px"><span style="background-color:#ffffff"><span style="text-decoration-thickness:initial"><span style="text-decoration-style:initial"><span style="text-decoration-color:initial"><span lang="ES-VE" xml:lang="ES-VE" xml:lang="ES-VE"><span style="color:black">Como abogado, la experiencia asociada a conocer el detalle de los procesos corporativos permite puntualizar y entender de mejor manera <strong>“lo que el cliente necesita”</strong>. </span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></p> <p style="margin:0cm 0cm 8pt; -webkit-text-stroke-width:0px"><span style="line-height:30px;"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;"><span style="color:#222222"><span style="font-style:normal"><span style="font-variant-ligatures:normal"><span style="font-variant-caps:normal"><span style="font-weight:400"><span style="letter-spacing:normal"><span style="orphans:2"><span style="text-transform:none"><span style="white-space:normal"><span style="widows:2"><span style="word-spacing:0px"><span style="background-color:#ffffff"><span style="text-decoration-thickness:initial"><span style="text-decoration-style:initial"><span style="text-decoration-color:initial"><span lang="ES-VE" xml:lang="ES-VE" xml:lang="ES-VE"><span style="color:black">Como profesional, diría que el rol le permite al abogado —también dependiendo de sus gustos y afinidades— tocar base con una miríada de temas no necesariamente legales como la gestión de negocios, istración, gerencia, finanzas, etc.</span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></p> <h3 style="margin: 0cm 0cm 8pt; -webkit-text-stroke-width: 0px;"><span style="line-height:30px;"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;"><span style="color:#222222"><span style="font-style:normal"><span style="font-variant-ligatures:normal"><span style="font-variant-caps:normal"><span style="font-weight:400"><span style="letter-spacing:normal"><span style="orphans:2"><span style="text-transform:none"><span style="white-space:normal"><span style="widows:2"><span style="word-spacing:0px"><span style="background-color:#ffffff"><span style="text-decoration-thickness:initial"><span style="text-decoration-style:initial"><span style="text-decoration-color:initial"><b><span lang="ES-VE" xml:lang="ES-VE" xml:lang="ES-VE"><span style="color:black">¿Qué visión tiene de la diversidad y la inclusión en el sector jurídico?</span></span></b></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></h3> <h3 style="margin: 0cm 0cm 8pt; -webkit-text-stroke-width: 0px;"><span style="line-height:30px;"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;"><span style="color:#222222"><span style="font-style:normal"><span style="font-variant-ligatures:normal"><span style="font-variant-caps:normal"><span style="font-weight:400"><span style="letter-spacing:normal"><span style="orphans:2"><span style="text-transform:none"><span style="white-space:normal"><span style="widows:2"><span style="word-spacing:0px"><span style="background-color:#ffffff"><span style="text-decoration-thickness:initial"><span style="text-decoration-style:initial"><span style="text-decoration-color:initial"><span lang="ES-VE" xml:lang="ES-VE" xml:lang="ES-VE"><span style="color:black">Justa y necesaria. No obstante, aunque se ha avanzado muchísimo en esta materia, agregaría que aún no solo el sector, pero el país le debe muchísimo a estos valores que, además, aclaro, no solo deben obedecer a género o raza. En materia jurídica, por ejemplo, creo que la discusión sobre el hecho de que la justicia sea mayoritariamente impartida por abogados está en mora de ser retomada y puesta a prueba. Esto, no solo para efectos de universalizar el a la justicia, sino para que la misma sea material.</span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></h3> <h3 style="margin: 0cm 0cm 8pt; -webkit-text-stroke-width: 0px;"><span style="line-height:30px;"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;"><span style="color:#222222"><span style="font-style:normal"><span style="font-variant-ligatures:normal"><span style="font-variant-caps:normal"><span style="font-weight:400"><span style="letter-spacing:normal"><span style="orphans:2"><span style="text-transform:none"><span style="white-space:normal"><span style="widows:2"><span style="word-spacing:0px"><span style="background-color:#ffffff"><span style="text-decoration-thickness:initial"><span style="text-decoration-style:initial"><span style="text-decoration-color:initial"><b><span lang="ES-VE" xml:lang="ES-VE" xml:lang="ES-VE"><span style="color:black">¿Se identifica más con este cargo o con el de abogado de alguna firma?</span></span></b></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></h3> <p style="margin:0cm 0cm 8pt; -webkit-text-stroke-width:0px"><span style="line-height:30px;"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Verdana,Geneva,sans-serif;"><span style="color:#222222"><span style="font-style:normal"><span style="font-variant-ligatures:normal"><span style="font-variant-caps:normal"><span style="font-weight:400"><span style="letter-spacing:normal"><span style="orphans:2"><span style="text-transform:none"><span style="white-space:normal"><span style="widows:2"><span style="word-spacing:0px"><span style="background-color:#ffffff"><span style="text-decoration-thickness:initial"><span style="text-decoration-style:initial"><span style="text-decoration-color:initial"><span lang="ES-VE" xml:lang="ES-VE" xml:lang="ES-VE"><span style="color:black">Depende del día (risas).</span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></p> </div> <section class="field field--name-comment field--type-comment field--label-hidden comment-wrapper"> <h2 class="title comment-form__title">Add new comment</h2> <drupal-render-placeholder callback="comment.lazy_builders:renderForm" arguments="0=node&1=89706&2=comment&3=comment" token="sMVQJ1tzJQ8pjKABr9ybysnYoqVNUzEfL0xxV2PYKEg"></drupal-render-placeholder> </section> <span class="a2a_kit a2a_kit_size_32 addtoany_list" data-a2a-url="/entrevistas/colombia-transicion-energetica-adquisicion-mas-importante-sector" data-a2a-title="Colombia y la transición energética: una de las adquisiciones más importantes del sector"><p style="font-size: 16px;margin-top: 2%; font-weight: bold;">Compartir en RRSS</p><div class="a2a_kit a2a_kit_size_32 a2a_default_style"><a class="a2a_button_facebook"></a><a class="a2a_button_linkedin"></a><a class="a2a_button_twitter"><img src="/sites/default/files/media-icons/icon-twitterx-color.svg" border="0" alt="X" style="width:38px; height:38px" /></a><a class="a2a_button_whatsapp"></a></div></span><hr /><i>Para recibir nuestro boletín diario,<br /><a href="/menu-de-boletines" target="_blank">¡suscríbete aquí!</a></i> <div class="field field--name-field-empresas-involucradas field--type-entity-reference-revisions field--label-above"> <div class="field__label">Empresas involucradas</div> <div class="field__items"> <div class="field__item"><div class="paragraph-formatter"><div class="paragraph-info"></div> <div class="paragraph-summary"><div class="paragraphs-collapsed-description"></div></div> </div> </div> </div> </div> <div class="field field--name-field-operacion-secundaria field--type-boolean field--label-above"> <div class="field__label">Operacion secundaria</div> <div class="field__item">Off</div> </div> <div class="field field--name-field-operacion-principal field--type-boolean field--label-above"> <div class="field__label">Operación Principal</div> <div class="field__item">Off</div> </div> <div class="field field--name-field-publicacion-desde-br field--type-boolean field--label-above"> <div class="field__label">Publicacion desde el portal BR</div> <div class="field__item">Off</div> </div> <a href="/taxonomy/term/3325" hreflang="en">Ecopetrol</a>, <a href="/taxonomy/term/129" hreflang="en">Colombia</a>, <a href="/taxonomy/term/2540" hreflang="en">Entrevistas</a>, <a href="/taxonomy/term/3367" hreflang="en">Abogados in-house</a>, <a href="/taxonomy/term/98" hreflang="en">energía</a>, <a href="/taxonomy/term/411" hreflang="en">petróleo</a>, <a href="/taxonomy/term/244" hreflang="en">electricidad</a> <div class="field field--name-field-noticia-principal field--type-boolean field--label-above"> <div class="field__label">Noticia Principal</div> <div class="field__item">Off</div> </div> <div class="field field--name-field-bloque-de-4-noticias field--type-boolean field--label-above"> <div class="field__label">Bloque de 4 Noticias (debajo de la noticia principal)</div> <div class="field__item">Off</div> </div> Fri, 22 Oct 2021 16:35:32 +0000 Ingrid Rojas1 89706 at